Magazyn6701

105

«

sionowa. Nasiona skórżaste, błonkowato obrzeżone; z szew-kiem szerokim i gębczastym; z rostkiem dośrodkowym.

Gat. i. K. pospolity lub powojnikowy [A. Clematitis Lin.1. Hay. 0. t. 24.— Ziele wieloletnie: z kłębem bardzo daleko rozpłożącym się, grubości pióra gęsiego, o odnogach licznych i wstawowatych, cisym— ze wstawów ku górze łodygi a ku dołowi liczne białowłókniste korzenie wydającym. Łodygi do 3' wysokie, zielne, pojedyncze, obłe, lekko kró-sowane, nagie, w odziomku z łuskami cisawemi rozrzuconemu Liście podłużne, zaokrąglone 3k;jtnie, (4" i 3”), w podstawie głęboko sercowate z łatami zbliżoncini, w wierzchołku przytępionym wykrojone, w brzegu nieco falistym z obu stron z wycięciem zatokowóm, nagie, z wiórzchu ciemno- a Bpodem modrawo - zielone; z ogonkami 3calowymi, krćsowa-nymi. Kwiatów po 5 — 8 w kątach liści, z początku wzniesionych a późniój odgiętych, brudno - żółtych i ciemniej żyłkowanych ; z rurką prostą, ponad jajnikiem brzuchato rozdętą, wewnątrz odgięto-włosistą; z wargą wzniesioną, 1 łątkową, tępą i wykrojoną. Torebka bardzo rzadko wykształcająca się, kulistawo-maczugowata, 1 '/■" długa. Nasiona cise, jakby z osnówką jaśniejszą i nabrzękłą od góry.— Dośó zwykły po zaroślach i winnicach w całój Europie środkowój i południowćj, a u nas łatwo dziczejący; kwitnie od maja do lipca.

Cały jest gorzki i rzeżuchowato-wonny; dla tego korzeń i ziele Kokornakc pospolitego lub cienkiego— radix et herbs Aristo-lochiae Yulparis v. tenuis, używaję niekiedy w cierpieniach wynikłych z osłabienia narzędzi zależnych od nerwu spółczulnego.

Gat. 2. K. okrągły [A. rotunda Lin.]. Hay. 9. I. 22.— Ziele wieloletnie; z korzeniem bulwiastym, prawie na 2" kulistym i guzowatym, zewnątrz cisym a wewnątrz żółtawo-bialym, pokrytym cienkimi włóknami. Łodygi liczne, prawie-wzniesione, nieco - gałęziste, l¹// wysokie, 4kątne, rowkowane, nagie i mdłe. Liście sercowato-jajowate, prawie-bezo-gonkowe, i jakby obójmujące łodygę, (3" i 2"), tępe i w wykrojeniu sztyletowate, w brzegu gładkie, nagie, z wiórzenu ciemno- a Bpodem modrawo-zielone,— najniższe zawsze bardzo małe. Kwiaty pojedyncze, krótlcoszypułkowe, wzniesione, 1'/a” długie; z rurką prostą, blado-żółtą, czarniawo żyłkowaną, ku podstawie jajowo rozdętą i zielonawą; z wargą podłużną, przyciętą, wzniesioną, brudnoczerwono-cisawą. Torebka kulistawo-jajowa.— Zwyczajny po zaroślach, winnicach i polach Europy południowój; kwitnie w kwietniu i maju.

Korzeń Kokornaka okrągłego— radix Aristolochiae rotundae, posiada też samo własności co i pospolitego, ale w dużo wyższym stopniu: najwięcśj jednak zadawanym bywa w celu popędzenia czyszczeń popołogowych i miesięcznych; czego sama nazwa rodzajowa dowodem.