Magazyn6901

137

szydłowatcmi i rzęsowaneini; koronach bladofiołkowo - czerwonawych a czasem i białych, z rurką krótszą od kielicha; narzędziach płciowych krótszych od korony, z główkami w podstawie głęboko-rozszczópanemi.— Pospolity w Europie południowej i na Wschodzie, uprawny po ogrodach naszych, a często i zdziczały; kwitnie od lipca do września.

Ziele Cząbra— herba Snturejao, jako pobudzające i rozpędzające, dziś zaledwie jeszcze znajduje swe zastosowanie.

RODZAJ 115. Izop lub Józefek [Ilyssopus Lin.].

— Kielich rurkowaty, 15nerwowy, z krajem skosuie - 5zęb-nym i równym, a gardzielą nagą. Korony rurka wy równy -wająca kielichowi; kraju 2wargowego — warga górna wzniesiona płasko i wykrojona, a dólnej płasko - 3łatkowćj łatka środkowa większa. Pręciki 4, wystające, rozchodzące się, z których 2 dólne dłuższe; nitki gładkie; główki o 2eh woreczkach rozchodzących się. Szyjka prawie - równo wrębna w 2 łateczki szydełkowate; znamiona końcowe. Ziarna jajowo-3-graniaste, gładziuchne.

Gat. 1. 1. lekarski [H. officinalis Lin.], albo ogrodny W. t. 163.— Podkrzew. Łodyga 1 '/₂ stopowa, wzniesiona lub podnosząca się, w podstawie gałęzista, prawie-obła, w wiórz-cholku zielnym 4ścienna i krótkimi włoskami jakby opylona. Liście równowązko-lancetowate, prawie - bezogonkowe, (1" i >/*"), tępawe, zaledwie widzialnymi włoskami pokryte. Okręgi z podbaldaszków 7 — 9kwiatowych, dosyć skupione, niemal -1 stronne ; z przysadkami równowązko - lancetowatymi, szczecinowato zaostrzonymi. Kwiaty dość znaczne, szafirowe, a czasem różowe lub białe.— Dziko rośnie po pagórkach, górach, skałach i starych murach w Europie południowój, a uprawny wszędzie po ogrodach; kwitnie od czerwca do sierpnia.

Roślina w kwiecie jako ziele izopowe lub józefk o we— herba H y s s o p i, używaną bywała podobnie jak i iune tój rodziny ; zwłaszcza tii zachwalano ją w śluzotokacb płucnych, w zadaszeniach, tub w celu wzmocnienia żołądka i kiszek.    )

RODZAJ 116. Rojownik [Melis.su Benth.].— Kielich rurkowaty, 13nerwowy, 2wargowy; o wardze górnćj 3-zębnćj i otwartćj, a dólnći wrębnśj; o gardzieli nsgiój lub tćż kosmatój. Korony rurka często podnosząco się nagięta, wewnątrz naga, z gardzielą zwykle rozdętą; kraju 2wargo-wego— warga górna wzniesiona, plaskawa, czasem wykrojona,— a dólnój 3łatkowej i płaskiej łatka środkowa często Bzćrsza, cała lub wykrojona. Z 4ch pręcików, 2 dólne dłuższe; główki o 2ch woreczkach, często odległych z powoda zgrubłój zwórki, niekiedy i rozchodzących się. Szyjki wręb-nćj, obie łatki prawie-równe i szydełkowato; ze znamionami