Magazyn6101

139

nych; z przysadkami szydłowatymi i krótkowłosymi tak jak i kielichy; koronami modremi, czerwonawemi a czasem i białemi,— o rurce 3 i 4 razy dłuższćj od kielicha, białawćj, w gardzieli brodatej. — Jak najpowszechniejszy wszędzie koło wsiów, pól, łąk i lasów w całćj Europie; kwitnie w kwietniu i maju, a drugi raz pod jesień.

Uiywanśm jeszcze i dziś bywa ziele kurdybankowe— herba Hederae terrestris; dawniej atoli zadawano go wewnętrznie, w chorobach błon śluzowych, zwłaszcza płuc.

RODZAJ 118. Kocipjfnk [CSaleopsis Lin.].— Kielich rurkowato-dzwonkowaty, pravvic-5nerwowy; z paszczą prawie-równą; z zębami czasem górnymi dłuższymi i ciernistymi w końcach. Korony rurka wystająca, prosta, wewnątrz naga; z gardzielą rozszórzoną; z kraju wargą górną jajowatą, całą i szyszakowatą,— a dólnćj roztwartej łatką środkową prawie - przewrotnie sercowatą i z każdego boku ząbkiem opatrzoną , a bocznemi jajowatemi. Z 4ch pręcików wzniesionych, 2 dolne dłuższe; nitki bezzębne; główki o 2ch woreczkach poprzćeznie-2łateczkowych, i to—złateczką wewnętrzną brzegiem rzęsowaną, a zewnętrzną nagą i większą. Szyjki wrębnej łateczki prawie-równe; znamiona końcowe. Ziarna suche, okrągławo-ścisnione, nikło siatkowane.

Gat. 1. K. rudawo-lólty [G. ochroleuca Lam.]. DiiSS. t. 173.— Ziele roczne; z korzeniem włóknistym. Łodyga do 2' dorastająca, wzniesiona, tępo-4kątna, bez nabrzmień na wsta-wach, jadwabistowłosa, a prócz tego z włosami gruczołonoś-nymi ku górze. Liście podłużnie-jajowate albo lancetowate, (3" i 1 %"), ostro-kończyste, z obu stron (zwłaszcza od spodu) z włosami krótkimi i jedwabistymi a dolegającymi, grubo piłkowane oprócz podstawy,— dólne większe i długoogor.-kowe, a górne mnićjsze i prawie-bezogonkowe. Okręgi wielokwiatowe, na łodygach gałęzistych odległe, a na pojedynczych zbliżone; o przysadkach równowązkich i szydłowato zakończonych, krótszych od— kielichów podobnież ościstycli, kosmatych, 4 razy krótszych od korony — prawie na 1" długiój, rudawo - żółtój z gardzielą żółtą, a z szyszakiem roa-szczópanym w wiórzchołku.— Rośnie wszędzie po połach płonnych i piasczystych, niemal całój Europy środkowćj ; kwitnie w lipcu i Bierpniu.

Słabśj woni ziele Kocipyska—• herba Galeopsidis, zalecane w Buchotach płucnych, wchodzi także w skład tyle siynnych ziółek Lio~ dera przeciw wyniszczeniu.

RODZAJ 119. Szanta [Mamibiiiin Lin.].— Kielich rurkowaty, 5 — lOnerwowy,— o 5ciu lub lOciu zębach o-strych, równych, z czasem roztwartych. Korony rurka zamknięta , często z obrączką wewnątrz; kraju warga górna