page0046

38

SazoBija

zwołany *n, polecono zająć się obradami nao projektem do reprezentacyjnej ustawy, którą pod datą 4 Września r. 183!? ogłoszono jako prawo krajowe i wnet potem pierwszy odpowiedzialny gabinet rozpoczął czynności swoje. Dwa ważne prawa uzupełniły nową konstytucyję: jedno dotyczące organizacyi systemu municypalnego, drugie ' dotyczące podziału własności gminnych. Prawo z r. 1833 znoszące pańszczyznę, stanowiło tu dodatek. Nowe izby utworzone na mocy konstytucyi, zgromadziły się poraź pierwszy w tymże samym r. 1833, a do r. 1848, to jest do epoki rozpoczynającej nowe życie polityczne Saxonii, zgromadzały się jeszcze pięć razy w^r latach 1836, 1839, 184?, 1845 i 1847. Rozmaite te posiedzenia pamiętne są ustanowieniem znacznej liczby nowych praw organicznych, a na każdem zgromadzone stany żywo upominały się o publikacyją rozpraw sądowych i o głośną obronę oskarżonych. Nakazane przez prawodawstwo ogłoszenie budżetu i kontrola wydatków publicznych, sprawiły że wzrósł kredyt kraju, a procent od długu tym sposobem zredukować się dał z 4 na 3 od sta, sprowadzając jednocześnie znaczne zmniejszenie podatków. Saxonija przystępując do systemu Zollvereinu, nadała wększą rozciągłość swojej handlowej i prjemysłowej działalności. Pierwsza z pomiędzy państw niemieckich, przedsięwzięła budowę dróg żelaznych na rozległą skale. Od r. 1835 prywatne towarzystwo przedsięwzięło budowę drogi z Drezna do Lipska, którą oddano do użytku publicznego w r. 1839; budowę innych dróg żelaznych, łączących Saxoniję z Bawaryją, Czechami i Szlą-zkiem oraz Prusami i t. d., przedsięwzięto następnie i dokonano częścią kosztem zapomóg skarbowych, częścią ze źródeł jakie się znalazły w posiadaniu prywatnych stowarzyszeń. Co do tak zwanego właściwego życia politycznego to po żywym lecz przemijającym ruchu z r. 1830, umysły rychło się uspokoiły a rzeczy poszły-znow?i regularnym swym torem. Rządowi z wielu względów należy się inicyjatywa co do środków liberalnych: praktyczny, rozsądny ruch ożywiał izby, które zresztą rzadko kiedy obrażały się konstytucy.mem rozwiązaniem zasadniczych kwestyj. Naród z zadowoleniem cieszył się dobrodziejstwami wypły wającemi z konstytucyi; pokładał zupełne zaufanie w rządzie. Saxomja jest jedynym krajem niemieckim, w którym postanowienia sejmu związkowego z r. 1830, stosowano mniej surowo; to też ostatnie ślady poruszenia wywołanego wypadkami z r. 1830, wkrótce się zatarły. Król Antoni umarł w r. 1836, a synowiec jego f ryderyk-Augus^ł, który od r. 1830 miał najczynniejszy udział w kierunku spraw państwa, wstąpił na tron, po zrzeczeniu się takowego przez ojca swojego, księcia Maxymiljana, (zmarłego w roku 1838). Wypadek ten nie wywołał żadnej zmiany w systemie rządu, ani też w osobistym składzie administracyjnym. Od r. 1840 Saxonija także wzięła udział w czynniejszem życiu pulitycznem, jakie się naówczas objawiło na różnych punktach \iemiec. W r. 184?, kiedy pan de Lindenau wystąpił z gabinetu, utworzyła się w izbach bardzo wyraźna oppozycyja liberalna przeciw ministrom. Wkrótce żywioł religijny wdał się w te polityczne niesnaski, a od r. 1844 usiłowano uorganizow^rać Kościół protestancki, w sposób więcej od władzy niezależny. Katolicyzm niemiecki i przyjaciele oświaty zaczęli wywierać coraz większy wpływ na ludność, a ruch ten poparły nadewszystko wieści o tajemnych knowaniach jezuitów, na które władza uprzejmie nie zważała. Podczas przeglądu gwardyi narodowej w Lipsku, r. 1845, w Sierpniu przez księcia Jana brata królewskiego jako naczelnego dowódzcę gwardyj narodowych w królestwie, książę ten obwiniony o sprzyjanie zaocznym intrygom anti-liberalnego stronnictwa, został przez ludność znieważony. Wy-