127
odebrać. W późniejszych układach (1374) zaś zrzekł się on wszelkiego prawa do posiadania Rusi, która jako prowineyja węgierska pod rządem bana czyli gubernatora węg. zostawała. — Podczas bawienia się króla Ludwika na Węgrzech, najechał Jerzy Narymuntowicz, kśżę bełzki wspólnie z Litwinami kraje polskie, rabując i pustosząc ziemię aż po Wisłę. Aby ich poskromić, nadciągnął król z wojskiem węgierskim przez góry sanockie, a złączywszy się z hufcami polskiemi, poraził Jerzego w kilku potyczkach, poczym aż pod Bełz podstąpił, miasto szturmem zdobył i zbuntowanego książęcia do posłuszeństwa zmusił, Litwinom zaś część księztwa włodzimirskiego (Lodomeryi), przez się zawojowanego, odebrał, takową do
ich czterech synów, który to podział był przez 50 lat kłótni domowej i niezgody przyczyną, przezco nietylko Polska w sobie o-słabła, ale i wiele podbitych krajów od niej odpadło.
r. 1140.
Po zgonie Bolesława III. dostały się Władysławowi, najstare szemu synowi, w podzielę kśtwo krakowskie, sieradzkie, łęczycki-i slązkie; Bolesławowi, kśtwo mazowieckie i kujawskie; Mieczysławowi zaś poznańskie i kaliskie; a Henrykowi, sandomirskie i lubelskie, gdy tymczasem Kazimierz, syn najmłodszy, opiece braci był poruczony. Według rozporządzenia ojca miał wszelako Władysław, kśżę krakowski zwierzchnictwo nad wszystkiemi innej nii braćmi sprawować, z którego to powodu, uniesiony dumą i chciwością, książę wojnę zaczepną przeciw braci rozpoczął, wktóre-ale koło Poznania porażony, z Polski uchodzić musiał, r. 1147.
Bolesław IV. (od krętych włosów Kedzierawym nazwany) objął w skutek obopólnej umowy z braćmi i woli narodu rządy kśtwa krakowskiego. — Ten na wstawienie się cesarza niemieckiego, teścia wygnanego Władysława, ustąpił temuż zaraz w posiadanie kśtwo szlązkie, które tenże przy śmierci między swoich synów podzielił, a ci niemogąc się sami utrzymać, później Czechom się poddali (1292), przezco na zawsze od Polski odpadli. Po ujęciu berła rozpoczął Bolesław IV. wojnę z Prusakami, którzy się z posłuszeństwa Polski wyłamywali i wiarę chrześciańską przyjąć niechcieli. Poraziwszy tychże w kilku potyczkach na głowę, zmusił ich do hołdu, poczym brat jego Henryk z wyborem rycerzy polskich kru-* cyjatę do Jerozolimy przedsięwziął (1154), zkąd tenże, dawszy tam niepospolitego męztwa dowody, po niezupełnie dwóch latach do Polski powrócił, sprowadzając z sobą zakonników Bożognpbskich i żołnierzy Templariuszów, których mistrzem został. — Po zgonie Bolesława IV. został i
r. 1174.
Mieczysław III., kśżę poznański i kaliski, dla swojej powagi Stary nazwany, prawem starszeństwa na tron powołany, z którego