page0060

56

można ją było widzieć; zwolna blask jej gasnął, a po 17 mie-siącach już jej nie było można widzieć.

W r. 1866 zjawiła się w Koronie nowa gwiazda klasy drugiej, po 4 dniach spadła w swym blasku do 4 tej klasy, a po 2 tygodniach była gwiazdą X wielkości. Huggins obserwował jej widmo, i przekonał się, że pochodzi ono od niezmiernie rozżarzonych gazów. W r. 1892 spostrzeżono w Woźnicy gwiazdę nową piątej klasy (Nova Aurigae), a widmo jej obserwowane w Cambridge i Poczdamie, zdawało się pochodzić nie od jednego ciała, lecz od dwóch, poruszających się z szybkością 100 mil w sekundzie¹), z którego to faktu Yogel wywnioskował, że jakieś ciało wdarło się w system słoneczny i zderzyło się z jakiemś ciałem, należącem do układu. Gwiazda ta ukazała się 1 lutego, a już 1 kwietnia spadła do rzędu gwiazd klasy \Y-tej; w sierpniu jej światło wzmogło się do gwiazd IX-tej wielkości, a w sierpniu 1903 była to gwiazda XIY-tej wielkości. W chwili wzmożenia się jej światła, widmo wskazywało na jej stan mgławicowy.

Różne są wyjaśnienia tego faktu; możliwą bowiem jest rzeczą, że nastąpiło istotnie zderzenie się dwóch ciał, jak zrazu przypuszczał Yogel i inni astronomowie: ale i to możliwe, że rodzaj widma pochodził tylko od ciśnienia wielkiego gazów, które we formie lawy ognistej wybuchnęły z wnętrza gwiazdy. W każdym razie ma się tu do czynienia z pożarem strasznym, jaki łatwo i ziemię naszą może spotkać. Zazwyczaj wyśmiewana bywa wiara ludu, który poczytuje ukazanie się komety za zapowiedź nieszczęścia i rozmaitych katastrof. Może być, iż w tej wierze zabobonnej mieści się jakiś lęk mimowiedny przed skutkami okropnymi, gdyby jakieś ciało wielkie, np. tak duże jak nasze słońce, tylko przeszło blisko systemu słonecznego; okoliczność bowiem taka pociągnąćby musiała za sobą zakłócenia ruchów wszystkich planet. Gdyby zaś wskutek takiego zakłócenia ziemia albo zbliżyła się znacznie ku słońcu lub od niego się oddaliła, życie organizmów na niej mogłoby się stać niemożliwe. Natomiast nie można się pisać na horoskopy, które przepowiada Braun *) w razie uderzenia powierz-

*) Por. Pohle dz w. prz str. 243 nast.

*) Por. Braun: Uber Kosmogonie j. w. str. 383 nastp.

http://rcin.org.pl