page0090

86

limy sobie dosłownie zacytować ustęp z książki p. t. „Fizyo-logia człowieka" *). Po opisaniu czynności zwierzęcia, gdy takowemu wyjęto półkule mózgowe, o czem już mówiliśmy, tak dalej powiada prof. dr. Cybulski: „Ze te (tj. czynności psychiczne zwierzęcia) zależą tylko od półkul mózgowych, przekonywają nas także spostrzeżenia na ludziach, a w części i na samych sobie; czynność bowiem półkul mózgowych może być usuniętą nietylko wskutek ich wycięcia, lecz i wskutek całego szeregu innych przyczyn, np. wskutek złego odżywiania, działania pewnych środków narkotycznych, chloroformu, eteru, w⁷yskoku itp., znużenia (snu) itp. warunków; wiemy z doświadczenia, że pod wpływem wszystkich tych czynników, możemy utracić świadomość i wogóle wszelką zdolność odczuwania wpływów świata zewnętrznego, z drugiej zaś strony na zwierzętach możemy stwierdzić, że wszystkie te czynniki zmieniają pobudliwość istoty szarej półkul mózgowych, a tem samem prawdopodobnie uniemożliwiają jej czynność. Prócz przytoczonych dowodów (!), które przemawiają za tem, że czynności świadome i wogóle wszystkie stany psychiczne mają swoje siedlisko w półkulach mózgowych ²), istnieje jeszcze cały szereg innych, tak np. rozwój umysłowości u dziecka postępuje tylko wraz z rozwojem półkul mózgowych, z rozwojem komórek kory mózgowej; powierzchnia kory mózgowej, ilość Zawojów mózgowych zwykle jest tem większą, im większą była inteligencya człowieka. To samo prawo stwierdzają także spostrzeżenia porównawcze nad inteligencyą zwierząt i rozwojem półkul mózgowych w całem królestwie zwierzęcem, począwszy

*) Prof. dr. Napoleon Cybulski op. c., str. 206.

²) Uczony autor jakoś się sam sobie sprzeciwia, bo na stronie 231 powiada: „Nadto cały szereg spostrzeżeń z zakresu neuropatologii.. . przekonywa nas, że w mózgu podobnie jak w rdzeniu pacierzowym i przedłużonym, istnieją wyosobnione grupy ośrodków, które są siedliskiem tylko pewnych określonych czynności umysłowych“. Więc raz wszystkie stany psychiczne znajdują się tylko w mózgu, drugim razem i w rdzeniu pacierzowym ośrodki wyrabiają czynności umysłowe 1

http://rcin.org.pl