page0101

93

Schinas — Sch.nkel

stwa. Za rządów króla Ottona został ministrem sprawiedliwości. Jakiś czas był professorem a następnie rektorem uniwersytetu w Atenach. Po rewolucyi w r. 1853 za prezesostwa Metaxas’a, Schinas powtórnie otrzymał tekę sprawiedliwości. Kilka lat od r. 1819 hył ministrem pełnomocnym przy dworze bawarskim, a następnie przy wiedeńskim. Jest autorem szacownego dzieła: Historyjn ludów starożytnych Orecyi (Ateny, r. 1851), w którem poczynione dotąd badania nad dziejami tego kraju, uzupełnił wielą z oryginalnych źródeł czerpanemi dowodami.

Schillkel (Karol Fryderyk), jeden z najznakomitszych budowniczych tego-czesnych, urodził się 13 Marca r. 1781 w Neuruppin, gdzie ojciec jego był su-perintendentem, lecz którego już w szóstym roku życia utracił. Uczęszczał do gimnazj jum w rodzinnem swojem mieście, a gdy matka jego w r. 1795 przeniosła się do Berlina, tam pod Ge likiem kończył nauki gimnazyalne. Okazując upodobanie w rysunku, przez cały rok korzystał z nauki radzcy budowniczego Gilly, a potem był uczniem jego syna inspektora budowl i professora Gilly. Gdy ten po upływie dwóch lar umarł, powierzono Schinklowi wykończenie wszystkich prywatnych prac architektonicznych zmarłego, co zachęciło go do niezmordowanej czynności. Ale zarazem uczył się teoryi budownictwa w akademii budowniczej i następnie w r. 1803 wyjechał do Włoch. W roku 1805 wrócił przez Francyją do Berlina. Ponieważ wojny ówczesne nie sprzyjały jego zawodowi, wziął się do malowania krajobrazów i sztukę tę zostawił w takiem zetknięciu z właściw^rem swojem powołaniem, że większej części jego utworów, architektura główny przedmiot stanowiła. Po powrocie rodziny królewskiej do Berlina, królowa łaskawie przyjęła i wprowadziła w wykonanie rozmaite jego projekt*, co do urządzenia królewskiego pałacu. W Maju roku 1810 należał jako assessor do nowo uorganizowanej deputacyi budowniczej; a w roku 1811 akademija sztuk pięknych mianowała go członkiem senatu akademickiego. W roku 1815 otrzymał posadę tajnego nad-radzcy budowniczego, a w r. 1819 został członkiem deputacyi technicznej w ministerstwie handlu, przemysłu i budownictwa. Sławę jego ustaliło najprzód zbudowanie nowego odwachu królewskiego w Berlinie, wzniesienie pomnika wojennego na Kreuzberge, nowy teatr, nowy most zamkowy, założenie nowej ulicy Wilhelma, tudzież szkoły inżenijerów i artylleryi w Berlinie, kas-syna w Potsdamie, zameczku Tegel, domu wiejskiego tajnego radzcy Grafe w Thiergarten pod Berlinem, kassyna w ogrodzie księcia Karola w Glienike pod Potsdamem, Cavalierhausu na wyspie Pawiów i wielu innych zamków, domów wiejskich, kościołów i budynków publicznych na prowincyi. Nowe muzeum i połączone z niem zmiany w przebiegu rzeki Sprei przez Berlin, oraz zakłady, które z tego powodu wznieść musiano, szkoła budownicza, kościół Mikołaja w Potsdamie, wieża królewska w Charlottenhof, kościół Wer-der w Berlinie i inne budowle uzupełniły jego sławę. W r. 1839 posunięty został na stopień naczelnego dyrektora budowli krajowych. Ale już w roku następnym dotknięty nagłem sparaliżowaniem głowy, umarł 9 Października r. 1841. Schinkla szacowano bardzo jako człowieka; w sztuce uważać go należy za potężny nowoczesny geniusz. Budowle jego ciągle odznaczają się nowością i oryginalnością kompozycyi. Nikt lepiej od niego nie umiał nadać budowli charakterystycznego kształtu odpowiedniego przeznaczeniu i na pierwszy rzut oka widz nabiera przekonania, że w tych kształtach silny duch panuje. Części pojedyncze i szczegóły są u niego po większej części ściśle greckie, a przytem wykonane jak najsilniej i najpiękniej. Przeto ogół przedsta-