2148

współpracy’ Paryża i Berlina, co miało miejsce zwłaszcza za rządów prezydenta Franeoisa Mitteranda i kanclerza Helmuta Kołila. Francja jednocześnie stara się utrzymywać przywódczą rolę wśród byłych kolonii w Afiyce. Regularnie odbywają się szczyty głów państw Francji i Afryki, w mocy pozostaje wspólnota monetarna Afryki oparta na franku francuskim. Francuskie wpływy- w Afryce wydają się jednak maleć. Krytykę Francji wywołały kontrowersyjne posunięcia, jak Operacja Tuikus w Rwandzie podczas ludobójstwa w 1994 roku. czy podtrzymywanie poparcia dla dyktatora Mobutn Sese Seko aż do jego obalana w 1997 roku. Przypadki te udowodniły, że francuska obecność wojskowa nic gwarantuje stabibiości politycznej. W 1998 roku Francja miała traktaty obronne z 8 państwami afrykańskimi i porozumienia o współpracy wojskowej z kolejnymi 26.

Szczególnie istotną pozycję w polityce zagranicznej Francji zajmują państwa Afryki Północnej, czyli Maghrebu (Algieria. Maroko. Tunezja). Francja utrzymuje na tym obszarze znaczne interesy gospodarcze i wpływy kulturabie i polityczne i jest żywotnie zaintaesowana stabilnością tego obszaru. Historycznie Francja odgrywała również kluczową rolę na obszarze Bliskiego Wschodu, jednak obecnie jej rola w tym regionie jest niewielka i w praktyce polityka Francji wobec tego regionu jest realizowana w ramach polityki europejskiej.

Stosunki ianotisko chińskie sięgają daleko w głąb historii, ponieważ aż do roku 57 n.e. 0] Wpływy duńskie na archipelagu japońskim były bardzo znaczące do ok. połowy IX w. Z historii Japonii wiadomo bowiem, że ostatnie poselstwo do Glin zostało wysłane z Japonii w- 835 r., misja do Kraju Środka przygotowywana na 894 r. została odwołana, a oficjalne kontakty zerwane.

Według "Historii Japonii", autorstwa Jolanty Ttibiclcwicz. datę tę traktuje się jako cezurę między wczesnym a średnim okresem Heian. [u] Od momaitu zerwania oficjalnych kontaktów z Glinami, Japończycy stopniowo odchodzili od wzorców- chińskich we wszystkich dziedzinach życia. Zaczęli natomiast mieć coraz więcej własnych koncepcji na swój kraj i styl życia. Należy bowiem wspomnieć, iż do końca IX w. Gliny były dla Japończyków wzorem w każdej dziedzinie życia, począwszy od systanu własności i nadawania ziemi (jap. Itandensei). poprzez sposoby planow-ania i budowy miast (m. in. Heian-kyo, współczesnego Kyoto), aż po wzorce literackie, estetyczne, a nawet stroje. Druga fala silnych wpływów chińskich, a ściślej ujmując napływu do Japonii filozofii neokonfucjańskiej [uj] przypada na okres Edo (XVII-XIX w-.). Wpływy tego prądu umysłowego widoczne są w japońskim społeczaistwie do dziś. a przejawiają się między innymi w nadal istniejącej hierarchii społecznej. Również rzecz)- tak charakterystyczne dziś dla japońskiej kultury, jak pismo (znaki kanji) [iy]. buddyzm, czy zielona habata. zostały do Japonii przaiicsione z Glin Ponadto, pomimo wielu zwrotów w długiej historii stosunków- japońsko-chińskich. w Japonii wciąż głową państwa pozostaje cesarz, będący symbolem w-ładzy japońskiej, ale jednocześnie też przedstaw-icielan modelu sprawowania władzy pochodzącym z tradycji chińskiej.

II wojna światowa oraz pamięć historyczna

Niezwykle ważne dla zrozumienia obecnych stosunków japońsko-chińskich pozostaje zapoznanie się z faktami historycznymi z lat 1868-1945. gdy Japonia przywróciła realną władzę cesarzowi i zwróciła się w stronę nacjonalistycznego imperializmu. Skutki takiej polityki jako pierwsze odczuły Gliny i Korea. Z pomocą niezwykle skutecznej Armii Kwantuńskięj [y] Cesarstwo Japonii rozpoczęło swoją ekspansjęw Azji. począwszy od aneksji Tajwanu w 1895 r. oraz Korei w 1910r. W 1932r. utworzone zostało marionetkowe państwo Mandźukuo [vi]. które miało być swoistego rodzaju japońską kolonią i jednocześnie bardzo bogatym w surowce naturalne "rajem na ziani". W czasie okupacji Glin pizez Japonię (1937-1945) Japończycy dopuścili się wielu zbrodni na narodzie chińskim. Obecnie szacuje się, że zostało wymordowanych ok. 20 min ludzi. [vii] W samej rzezi nankiiiskiej na ptzełomie 1937 i 1938 r. zginęło ok. 200 tys. ludzi, co znacznie przekracza nawet liczbę ofiar zabitych w- Hiroszimie i Nagasaki (bez zmarłych potan ludzi na chorobę popromiainą). [vni] Pod dowództwem gai. Matsui Iwane [ćj zamordowano i spalono żywcan wielu ludzi oraz dopuszczono się niezwykle okrutnych gwałtów na kobietach. Można powiedzieć, że Gliny najprawdopodobniej najbardziej z wszystkich innych krajów ucierpiały w wyniku ekspansji Japonii.

Kwestia historyczna do dziś pozostaje zatan niezwykle trudną, ponieważ od 1955 r. Japończycy nic opisują okiuciaistw jakie popełnili w swoicli podręcznikach do historii, [s] Znana powszechnie jest również kwestia świątyni Yasukuni. w której pochowani są m. in. generałowie Armii Japońskiej z okresu II wojny światowej, uznani za zbrodniarz)- wojennych, a którą oficjalnie odwiedzał były pranicr Japonii Koizumi Junichiro. Było to przedmiotem oburzenia nie tylko w-ładz GiRL, ale także pewnych środowisk w Japonii. Poprzedni premia Japonii, Yasuo Fukuda. nie odwiedzał świątyni Yasukuni. natomiast obecny prania Taro Aso fcji] wielokrotnie wy głaszał swoje nacjonalistyczne poglądy w sposób bardzo otwarty. Jednakże jako minista spraw zagranicznych Japonii wykazał wiele pragmatyzmu i bardzo skutecznie odbudowywał stosunki z Glinami, zniszczone m. in. przez wizyty Koizumiego Junichiro w świątyni Yasukuni. Pomimo tego. spytany przez dziainikarzy pod koniec września 2008 r. czy jako prania Japonii będzie odwiedzał świątynię. Taro Aso nie udzielił jednoznacznej odpow-iedzi. [xii]

Problanau w stosunkach japońsko-chińskich pozostaje również fakt. że Japonia nigdy nic rozliczyła się ze zbrodni popełnionych w II wojnie światowej. Pomimo iż w 1992 r. przebywający z wizytą w GiRL cesarz Japonii Akihito wyraził "ubolewanie" za czas wojny, a w 2005 r. również ówczesny prania Japonii, Koizumi Junichiro. przeprosił narody azjatyckie, m. in. Chiny i Koreę Płd., za agresję i zbrodnie wojenne [xiii], można się domyślać, źc naród chiński nadal odczuwa w tej kwestii pewien niedosyt. Ponadto władze Japonii nigdy nie wypłacił)- obywatelom CliRL żadnych odszkodow-ań za zbrodnie wojenne. [xiv] Nie ma zatan większych szans na znaczną poprawę w stosunkach obu państw- dopóki Japonia nie wyjaśni tych kwestii oficjalnie i raz na zawsze na foiuin międzynarodowym

Wznowienie oficjalnych stosmków orazjapońsko-chiiiski traktat o pokoju i przyjaźni

Japonia wznowiła oficjalne stosunki z Glinami dopiao w 1972 r., po tym jak Stany Zjednoczone zdecydowały się nawiązać stosunki dyplomatyczne z Glińską Republiką Ludową. fxv) Podczas wizyty prania a Japonii. Kakueia Tanaki w Pekinie we wrześniu 1972 r. oficjalnie nastąpił koniec stanu wojny pomiędzy oboma krajami oraz nawiązano stosunki dyplomatyczne. Należ)’ przy tym zaznaczyć, iż wznowiaiie stosunków odbyło się w oparciu o następujące zasady naizucone przez stronę chińską: 1) rząd Glińskiej Republiki Ludowej jest jedynym reprezaitantan Glin i narodu chińskiego na świecie, 2) Tajwan jest nieodłączną częścią Chińskiej Republiki Ludowej, 3) traktat pomiędzy Japonią a Tajwanem jest sprzeczny z prawan i powinien zostać unieważniony. fxvil Rząd japoński zobowiązał się więc do uznania "jednych Cłiin" pod przewoduictwan GiRL oraz uznania Tajwanu jako integralnej części Glin.

[xvii) Władze Japonii obawiały się, źc rząd chiński będzie miał trudności z zaakceptowaliian kontynuacji współprac)- pomiędzy Japonią a Stanami Zjednoczonymi w zakr esie bezpieczeństwa, jednak nie było żadnego sprzeciwu ze strony CłiRL Od momaitu