page0105

101

Od 60    lat    do    70    lat    .    .    .    ciężar    przeciętny    mózgu    1815    gr.

Od 70    lat    do    80    lat    .    .    .    „    „    „    1289    „

Od 80    lat    do    90    lat    .    .    .    „    „    „    1282    „

A czy w takim stopniu rosną władze umysłowe? Można wprawdzie przyjąć, że zmysłowość, wyobraźnia, pamięć i inne władze organiczne dosięgają swego szczytu między 14-tym a 20-tym rokiem, lecz dojrzały rozum daleko później się zjawia i to w chwili, kiedy ciężar mózgu zmniejszać się już poczyna.

Mózg małpy wynosi 400—600 gr. , mózg dziecka między 3 a 6 miesiącem także ma 600 gramów, — dlaczegóżto ten sam ciężar mózgowy, tak nierówny wywołuje skutek u małpy i dziecka!

Co się w końcu tyczy zarzutu Buchnera, że starcy dlatego tracą rozum i dziecinnieją, bo mózg ich zmalał, to można całe setki przytoczyć osób, które do najpóźniejszej starości zachowały całą trzeźwość i bystrość umysłu. Sam znam staruszka 90 letniego, malutką ma głowę, więc może nawet 1282 gramów nie będzie miał mózgu, a mimo to, z całą dokładnością opowiada przygody swego długiego żywota, nawet jako krawiec nie przestał igłą pracować, wzrok tylko ma nieco osłabiony. Goethe np. mając 82 lat, pisał rozprawy zoologiczne, których mu zazdroszczą najdojrzalsi uczeni, a muza nie opuściła go do ostatniej chwili. Sofokles 90 letni, zostawił nam nieśmiertelnego „Edypa w Kolonie“; Sokrates 70 letni, w sam dzień swej śmierci, rozmawia z Fedonem o nieśmiertelności duszy; Plato umarł w 81 roku życia, pisząc, (scribens ef<t morłuus. Cicero de senect. v. 13). Kepler, Newton, Euler, Leibnitz, Humboldt i Grimm dożyli wszyscy późnej starości, a nie przestali do ostatnich chwil dawać nam owoców nowych swej nauki. A chwalebnie panujący Ojciec św. Leon XIII, czyż nie zadziwia, mimo późnego wieku, swoją bystrością umysłu , przodując we wszystkich najważniejszych zagadnieniach społecznych?

http://rcin.org.pl