page0120

112

Rezeda — Rezler

drzewiejącą czyli krzewiną. (J nas musi być corocznie z nasion otrzymywaną, czyli że w naszym klimacie jest tylko rośliną doroczną. Jeśli zaś będziemy ją trzymać w doniczce w pokoju lub oranźeryi i w pierwszym roku po zasianiu nie damy jej zakwitnąć, odłamując ciągle pączki a nawet gałązki kwiatowe, to zamieni się na krzewinkę, ciągle trwającą i potem w różnych porach roku kwitnącą. Zawyczaj rezedę sieje się na wiosnę wprost na grządce lub rabatce, gdzie ma później wzrastać, tylko nie gęsto i w dobrej ziemi ogrodowej a zaraz po zejściu trzeba ją dobrze plewić od chwastów i od niej samej jeśli za gęsto zeszła. Kwitnie u nas przez całe lato i pierwszą połowę jesieni, poczem zbiera się z niej nasiona i na przyszły rok zachowuje, bacząc jednak aby były zupełnie dojrzałe. Można mieć także rezedę przez cały rok kwitną-, cą w doniczkach, bo to zależy od czasu wysiewu nasienia i sposobu utrzymywania tej roślinki. Siejąc rezedę w doniczce i chcąc ją potem rozsadzić, prze-dewszystkiem potrzeba każdą młodą roślinkę z bryłką ziemi wyjąć, i tak ją przesadzać, bo to rzecz dla rezedki ważna. Jedna lub dwie roślinki do doniczki przesadzone, są dostateczne do późniejszego zapełnienia całej doniczki, którą potrzeba dobrze podlewać, i na słońce a powietrze ciągle wystawiać. Rezeda sieje się nawet u naś samowolnie, to jest z wypadłych przypadkowo nasion w ogrodzie, które w ziemi zimę przebyły; lecz taka jest zazwyczaj nikłą i źle potem kwitnącą. Z rezedy ogrodowej pachnącej przez ciągłą sztuczną kulturę, powstała odmiana z szerszemi liśćmi i większemi gronami kwiato-wemi, którą Reseda odorata mnetas major nazywają. Rezeda zaś zwana białą, Reseda alba Lin. jest odrębnym gatunkiem, do 3 stóp dorastającym, o liściach lśniących a kwiatach białych, pochodzącym z Hiszpanii, i połud. Francyi, gdzie dziko rośnie. I w naszej florze polskiej jest jeden gatunek dzikiej rezedy, Reseda lutea Lin., ale nie pachnącej, kiedy powyższe dwa gatunki ogrodowe tak przyjemnie pachną. Czwarty gatunek rezedy jest Reseda Luleola Lin. czyli barwierska, siewana niekiedy umyślnie w celu technicznym, jako materyjał barwierski żółty. Zawiera w sobie właściwą inateryją gorzką i żółty barwik, lutmlm zwany, który się nawet w igiełki krystalizować może. To co w handlu zwykle nazywają Schuttgelb (luteum faeticium), jest kredą luteolińem zabarwioną. Rezedę barwierską gotują z ałunem, a potem sypią do tego osadzanej czyli szlamowanej kredy, mocno mieszając. Z utworzonego potem osadu robią gałki parułótowe, i to jest Schiitgelb, używany przez malarzy pokojowych. Luteolińem można barwić i wełnę, bawełnę lub jedwab. Schuttgelb handlowe robią także powyżej opisanym sposobem, biorąc zamiast rezedy, korę dębu barwierskiego (Q'iercus tinctoria), lub drewno morwy barwierskiej {Morus tinclnria).    F. Be....

■ RfiZerWil, w strategii, oddziały wojsk pieszych jazdy, i artylleryi, które stojąc w pobliżu walczącego wojska, wzmacniają ją w miarę potrzeby. W armijach regularnych są korpusy tak zwane rezerwowe, złożone z doświadczonych już w bojn lub wyrobionych w służbie oficerów i żołnierzy, które wychodzą w ostatnim razie na liniję bojową.

Rezier (Wojciech Kazimierz), doktor medycyny i filozofii, professor akademii krakowskiej, rodem z Krakowa, otrzymał stopnie filozoficzne w latach 1871 i 1664, w tym też roku znajduje się zapisany w metryce wydziału filozoficznego, że wykładał arytmetykę w r. 1686 i naukę perspektywy, a w roku 1687 dyjalektykę. Później wyjechał do Włoch, dla wykształcenia się na medyka zkąd powróciwszy, był nadwornym lekarzem króla Jana IH w r. 1684, sprawując przytem urząd professora w akademii krakowskiej przez lat 20.