historia sztukiI001

48 Wstęp

włoską musi być uzupełnione innem przeświadczeniem, a mianowicie, że naturalizm XV w. i sztuka wielkich odnowicieli w pierwszej połowie XV w, jest sprawą europejską. Sztuka Niderlandów i kultura niemiecka grają w nim taką samą, jeśli nie większą, rolę, niż Italja. Italja jest pionierem i poprzednikiem w oswobodzeniu od gotyku i specyficznych form średnio* wiecznych. Ale dla właściwego zwrotu do natury i wszystkich związa* nych z mm wartości nie ma ona tego samego znaczenia, właśnie dlatego, że w niej utrzymuje się przy życiu więcej z antyku, niż na północy, i że nie miała ona w tym sensie średniowiecza, jak północ. Intymność nie jest w Italji tak silna, jak na północy, ponieważ zawsze działa tutaj wspomnie* nie rozgrywającego się na rynku życia publicznego i sprzyja teatralności. W sztuce Masaccic’a lub Piero’a della Francesca można z punktu widzem

Ryc. 33. Piero della Francesca: Adoracja Dzieciątka. Londyn, National Gallery.

Około r. 1478.