page0138

13C

Rtchardot — Rlchardson

■wygnała. W r. 1792 przybył do Potocka, wstąpił do jezuitów, wyświęcony oa kapłana tamże, został doktorem teologii. Podczas pobytu w Rossyi, był regensem konwiktu szlacheckiego, prefektem szkół, professorem rozmaitych nauk i kaznodzieją już francuzkim w Petersburgu już przez lat 10 polskim po rozmaitych miastach z największem zadowoleniem i pożytkiem słuchaczów, rządząc zaś kollegijum mohilewskiem w r. 1820 razem ze wszystkiemi jezuitami wypędzony został, a od przełożonych do Francyi wysłany, był missyjonarzem i rządził domami w Dole i St. Annę, toż całą prowincyją. Znowu ztamtąd w r. 1830 wygnany, przybył do Galicyi i był professorem prawa kanonicznego i historyk kościelnej w Nowym Sączu, instruktorem księży w Starej wsi_y i znowu kaznodzieją polskim w Tarnopolu. Po trzeci raz z Galicyi zmuszony uciekać w roku 1848, powrócił do Francyi i tam pełen prac i zasług, umarł w Metz 1849 r. Richardot we wszystkich naukach był nadzwyczaj biegłym, wszakże najhardziej w^f wymowie kościelnej, w historyi i geografii. Siedmna-ście lat pisał historyją polską, szperając po archiwach i biblijotekach i już ją miał dać do druku, gdy wypadkiem rękopism spalił się. Z dzieł jego ogłoszonych, następne są w języku polskim: 1) Kropnę zebranie historyi od założenia Rzymu do naszych czasów (Połoek, 1775, w 8-ce); 2) Hisioryja o monar-cMjach assyryjskiej i perskiej ułożona na II i HI klassę (tamże, 1813, w 8-ce; toż tamże, 1816, w 8-ce); Historyją grecka na klassę IV (tamże, 1814); 4) Wiadomość o życiu i pismach X. Mkodema Muśnickiego z przyłączeniem treści i wyjątków tłómaczonych z jego poematu łacińskiego: De Christi ab in-feris reditu (w Miesięczniku polockmi na r. 1818 w 1-m tomie, i tamże: Wiadomość o Polocku.    F. M. S.

Rlchardson (Samuel), pisarz romansów, urodzony 1689 w hrabstwie Der-by (w Anglii) był synem stolarza. Oddany na naukę do drukarni,' wkrótce dał się poznać zdolnością pisywania i opowiadania. Ożeniwszy się z córką drukarza u którego pracował, wezwany został przez pewnego księgarza do ułożenia wzorów listowych. To mu podsunęło myśl do napisania romansu w listach, Pamela, który wydany w' r. 1740 niezmierną sobie zjednał wzietość, i nawet z ambony zalecanym bywał. Dorobiwszy się majątku, własną założył drukarnią, i nakładem kilku pism peryjodycznych zajął się. Następne jego romanse C/arissa Hurtowe (8 tomów, Londyn, 1749) i Sir Charles Grandison (6 tomów, Londyn, 1753) przełożone zostały niemal na wszystkie europejskie języki. Richardson posiadał w ysoką zdolność malowania charakterów, zwyczajów i scen życia potocznego; mianowicie wybornie umiał kreślić charakter kobiet. Nużąca romansów jego rozwlekłość, w' zapomnienie je dziś podała, lubo na los taki bynajmniej one nie zasługują. Richardson zmarł r. 1761 w Londynie. Dzieła jego kompletne wyszły w 20 tomach (Londyn, 1 83). Porównaj: Anny Letycyi Barbauld Correspondence nf Sam. Richardson (Londyn, 6 tomów, 1804 roku).

Richardson (sir Jan), słynny podróżnik w okolicach bieguna północnego, urodzony 1787 w Eumfries w Szkooyi. uczył się medycyny w Glasgow i jako chirurg wstąpił do marynarki angielskiej, gdzie odznaczył się vv swoim zawodzie podczas wojny francuzkiej. W latach 1819—22 i w 1825—27 towarzyszył on Franklinowi w wyprawie mającej na celu wyszukanie północno-zachodniego przepływu do oceanu Spokojnego, zkąd znaczny przywiózł zapas spostrzeżeń z dziedziny nauk przyrodzonych, który złożył w wydanej przez siebie Fauna Roreali-Americana. W r. 1838 został naczelnym lekarzem flotty, r. 184P inspektorem szpitala marynarki., a w r. 1848 otrzymał go—