page0021

ROZDZIAŁ I.

Czy życie jest wynikiem tylko fizyczno-chemicznych sił?

^v Kat:    r_t 'ioyr, to >3 Cuiytoę au»jxatoę a:t;a v.a\ apyrj.

Jristoć. de anima l. II, c. II.

Na pozór zupełnie to niepotrzebne pytanie; każdy bowiem, co ma zdrowe zmysły, wie o tern, że organizm jakikolwiek żywy, czy ludzki, czy zwierzęcy, czy roślinny, nie może się utrzymać w całości, nie może żyć bez jakiegoś pierwiastku życie mu dającego. Innego atoli zdania są materyaliści: dla nich takie naturalne pojmowanie rzeczy jest niedorzecznością; to, co my pierwiastkiem życia, czyli duszą nazywamy, jest dla nich wynikiem zręcznego układu cząstek w skład ciała wchodzących, a więc i życie samo tylko skutkiem tego układu być może. „Dusza, mówi Burmeister *), jest jedynie zbiorem właściwości i sił, które zwierzęcy lub ludzki organizm okazuje^u. Wtóruje mu Biichner, powiadając ²): „Gdyby nauka została zmuszona przyjmować jakąś siłę życiodajną, to tern samem upadłoby nasze zdanie o ogólnej wartości praw natury i niezmienności mechanicznego porządku świata; musielibyśmy przypu-

*) Burmeister: „Geologische Bilder“ I, str. 251. ^a) Buchner: „Kraft und Stoff¹* str. 243.

HIEŚMIERTElNOŚó DUSZY.    2

http://rcin.org.pl