page0195

Ewa Rzetelska-Feleszko

NAZWY MIEJSCOWE

Wprowadzenie. Klasyfikacje nazw miejscowych. Część szczegółowa: Nazwy patronimi-czne; Nazwy rodowe; Nazwy dzierżawcze; Nazwy służebne; Nazwy etniczne; Nazwy topograficzne; Nazwy kulturowe; Słowotwórstwo nazw miejscowych. Problematyka regionalna. Nazwy miast. Zmiany w nazwach wsi i miast. Słowniki i spisy nazw miejscowych

WPROWADZENIE

W polskiej terminologii nazwami miejscowymi określane są nazwy samodzielnych osad: wsi i miast. W innych językach słowiańskich, np. w czeskim, nazwy miejscowe nazywane są ojkonimami w przeciwieństwie do anojkonimów, czyli nazw miejsc nie zasiedlonych; podobnie w rosyjskim. W języku niemieckim polskim nazwom miejscowym odpowiada termin Ortsnamen.

Badania nad polskim nazewnictwem geograficznym koncentrowały się przez długi czas na nazwach wsi. Wynikało to z zainteresowania tymi nazwami ze strony historyków osadnictwa i geografii osadniczej. Nazwy wsi, ich pochodzenie i strukturę wiązano z rozwojem średniowiecznego osadnictwa. Nazwy te są bowiem bardzo liczne i stabilne, posiadają przejrzystą strukturę i wyraziste znaczenie etymologiczne. Umożliwia to obserwację wzrostu ich liczby w czasie i w przestrzeni oraz powiązanie z układem geograficznym lasów, gleb i z siecią wodną. Na obszarach pogranicznych nazwy wsi pozwalają także na badanie osadnictwa obcego pochodzenia.

Najnowszy „Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce" (1980--1982) zawiera ponad 100 000 nazw i liczy 2300 stron druku. Daje to wyobrażenie o bogactwie tego typu nazw.

191