page0200

196

wiem, źe kulki wahadła podwójnego odpychają się, ilekroć ku nim zbliżono sztabkę żelaza naelektryzowaną, a przybliżały się w razie jej usunięcia; otóż pod wpływem »atmosfery elektrycznej « kulki wahadła miałyby otrzymywać tę samą elektryczność, jak sztabka naelektryzowana. Atoli Benjamin Franklin [f 1790) odrzucił hypotezę Cantona, a także podział elektryczności na żywiczną i szklaną, samą zaś elektryczność wyjaśniał unitarycznie przyjąwszy substancyę elektryczną bardzo subtelną, a rozlaną w całej przyrodzie. Cząstki tejże substancyi odpychają się, za to bywają przyciągane przez materyę ważką, a zjawiska różne elektryczności pochodzą z przechodzenia elektryczności z jednego ciała w inne, zatem z braku równomiernego jej rozmieszczenia w ciałach.

Anglik Robert Symmer (-f* 176;-}) odrzucił hypotezę Fran-klina, bo nie mógł sobie za jej pomocą wyjaśnić faktu, jaki spostrzegł przy niezwykłym przyrządzie lizykalnym, na swych pończochach. Nosił on pończochy podwójne, pod spodem białe a na wierzchu czarne; i kiedy razu jednego ściągał je jedna po drugiej z nogi, spostrzegł, że są naelektryzowane; czarne pończochy się odpychały, a tak samo obie białe, przyciągały się zaś różnobarwne. Powiedział sobie tedy, że trzeba przyjąć dwa fluidy elektryczne, które w ciele nieelektrycznem znajdują się w ilościach jednakowych i przez to się neutralizują, w ciele zaś naelektryzowanem jedna z nich przeważa. Także Fuler chciał zapomocą eteru wyjaśnić elektryczność. Mianowicie jeżeli eter w ciałach zawarty nabędzie sprężystości większej lub mniejszej, aniżeli jest elektryczność w otoczeniu, ciało staje się naelektryzowane dodatnio lub ujemnie.

Tymczasem rosła liczba spostrzeżeń donośnych, które nie łatwo było wyjaśnić zapomocą hypotez wspomnianych, a nie-zat.artemi głoskami będą w nauce zapisane nazwiska Galva-niego i Volty. Aloisio Galvani (1737—1798) śladem fizyologów ówczesnych robił poszukiwania za »elektrycznością zwierzęcą«, bo z jednej strony znano działanie elektryczności na organizm zwierzęcy i ludzki, a z drugiej wiedziano, że elektryczność niektórych ryb jest tej samej natury, i wobec tego skurcze mięśni chciano wyjaśnić przez wykazanie, że istnieje osobna elektryczność czysto zwierzęca. W toku takich prób położył Galvani mięsień żaby, przytwierdzony zapomocą nerwu do jej

http://rcin.org.pl