193
faktem materyalnym, jest to mianowicie wypływ materyalny wychodzący z komórek ruchowych mózgowia przez drogi piramidalne, przednie korzenie rdzenia, nerwy obwodowe, aż do zakończenia nerwów we włóknach mięśni. To pobudzenie jest fizyczną, bezpośrednią, prawdziwą przyczyną ruchów dobrowolnych. Tak samo rzecz się ma z wszystkimi czynami, wszystkimi znakami, wszystkimi wyrazami naszych stanów świadomych: drżenie strachu, purpura gniewu, chodzenie, nawet słowa, które wymawiamy, to wszystko są skutki fizyczne, wytworzone przez procesy fizyczne, działające fizycznie, a których strona odwrotna, duchowa sama przez się nie ma żadnej skuteczności.
Rozumie się, że zaznaczamy tu tylko jedną z form teoryi paralelistycznej, jej formę najzwyklejszą; każdy autor zmienia ją według swej fantazyi; jedni równoległość zjawiska fizycznego z duchowem czynią bardzo luźną, inni wolą ją zacieśniać; to przyjmuje się związek niejasny, prawdziwy zgrubsza tylko, solidarność raczej niż równoważność, to znów związek jest ścisły, zupełny duplikat, gdzie najdrobniejsze zdarzenie fizyczne odpowiada zdarzeniu duchowemu.
W jednej ze świeżo wymyślonych form tej teoryi przypuszczono nawet, że niema właściwej ciągłości w łańcuchu duchowym; żadne zjawisko duchowe nie ma mieć własności wywołania drugiego zjawiska duchowego w sposób prawdziwie przyczynowy; tylko w tkankach nerwowych zawierałyby
Dusza i ciało. 13