page0231

R. LXX.

O dziele upiększenia odnośnie do czwartego dnia

223

gających ruchowi, pierwszem jest to, co się samo porusza, jak się tego dowodzi w VIII Physic. cap. V, że to co istnieje samo przez się, jest wcześniejsze cd tego, co istnieje przez coś drugiego. Tylko zaś rzeczy ożywione same siebie poruszają, jak się to wykazuje w tej samej księdze (cap. IV). Zatem ciała niebieskie są ożywione.

Lecz przeci wnem temu jest, co mówi Damascen w II de Fide Orth: Niechaj nikt nie uważa, że niebiosa lub ciała świecące są ożywione, są bowiem nieożywione i niezmyslowe.

Odpowiadam, że o tein zagadnieniu filozofowie mieli różne zdania. Annksagorasa bowiem jak to podaje Augustyn w XVIII de Civ. Dei, potępili Ateńczycy, dlatego że powiedział, iż słońce jest płonącym kamieniem i że nie jest bogiem, ani czemś żywem. Platończycy zaś przyjęli, że ciała niebieskie są ożywione. Podobnie także wśród doktorów Kościoła były co do tego różne zdania. Orygenes bowiem (Peri Archon I) przyjmował, że ciała niebieskie są ożywione. Wydaje się, że i Hieronim tak myśli, wykładając słowa Eccl. I, 6: Przechodząc wszystko, wokoło idzie wiatr.— Bazyli zaś (Hotnil. III, 6) i Damascen (jak wyżej) twierdzą, że ciała niebieskie nie są ożywione. Augustyn zaś pozostawia to w zawieszeniu, nie skłaniając się ku żadnej stronie, jak to widać w II supra Gen. ad litt. i w Enrhiridion R. LVIII, gdzie także mówi, że jeśli ciała niebieskie są ożywione, to dusze ich należą do towarzystwa aniołów. By wśród tej różnorodności zdań rozpoznać zdanie prawdziwe, należy rozważyć, że złączenie duszy i ciała nie jest dla ciała, lecz dla duszy, forma bowiem nie jest dla materji, lecz naodwrót. Naturę zaś i moc duszy poznaje się di zez jej działanie, które w pewien sposób jest też jej celem. Widzimy zaś, że ciało jest potrzebne dla pewnych działań duszy, które, wykonuje za pośrednictwem ciała, jak naprzykład w działaniach duszy zmysłowej i pobierającej pożywienie. Potrzeba tu więc złączenia z ciałem dla wykonania działania. Istnieje zaś pewne działanie duszy, które ona wykonuje bez pośrednictwa ciała, chociaż ciało jej niejako pomaga w tern działaniu, dostarczając naprzykład duszy ludzkiej wyobrażeń, których rozum potrzebuje. Stąd też dusza tego rodzaju musi być złączona z ciałem, by móc działać, chociaż może od niego zostać oddzielona.

http://rcin.org.pl