R. LXIIl.
O złości aniołów odnośnie do winy
141
z tego, że zgrzeszyli w pierwszej chwili, nie działając w sposób prawy.
Lecz przeciwnem jest, co powiedziano w ks. Rodź. I. 31 : Widział Bóg wszystkie rzeczy, któ'e był uczynił, i były bardzo dobre. Wśród tych zaś rzeczy byli także szatani. Zatem i szatani kiedyś byli dobrymi.
Odpowiadam, że niektórzy twierdzili, iż szatani byli źli natychmiast w pierwszej chwili swego stworzenia, a to nie przez naturę, lecz przez grzech własnej woli; gdyż odkąd tytko został djabeł uczyniony, odepchnął sprawiedliwość. A ktokolwiek, jak mówi Augustyn w XI de Civ. Dei, przyjął to zdanie, nie zgadza się z tymi heretykami, mianowicie Manichejczykami, którzy powiadają, te djabeł ma naturę złą. — Lecz ponieważ to zdanie sprzeciwia się powadze Pisma św. (powiedziano bowiem pod figurą książęcia babilońskiego o szatanie Iz. XIV, 12: Jakożeś spadł z nieba Lucyferze, któryś rano wchodził? oraz u Ezech. XXVIII, 13: byłeś w rozkoszach raju bożego, mówi się do djabła w osobie króla Tyru), dlatego nauczyciele słusznie potępili to zdanie jako fałszywe.
Stąd powiedzieli niektórzy, że aniołowie w pierwszej chwili swego stworzenia mogli grzeszyć, lecz nie zgrzeszyli. — Lecz to zdanie także niektórzy odrzucają, z tego powodu, że wydaje się niemożliwem, by, gdy dwa działania po sobie następują, każde z tych działań kończyło się w tern samem teraz. Jasnem jest zaś, że grzech anioła był czynnością późniejszą od stworzenia. Kresem zaś stworzenia jest sam byt anioła, kresem zaś działania grzechu jest to, że są źli. Wydaje się więc niemożliwem, by anioł był złym w pierwszej chwili, w której zaczął istnieć.
Lecz ten argument nie wydaje się wystarczający. Odnosi się on bowiem tylko do ruchów czasowych, które działają kolejno, jak naprzykład, gdy ruch miejscowy idzie za zmianą, nie może w tej samej chwili skończyć się zmiana i ruch miejscowy. Lecz jeśli zmiany są w jednej chwili, może równocześnie i w tej samej chwili być kres pierwszej i drugiej zmiany, jak naprzykład w tej samej chwili, w której słońce oświeca księżyc, oświeca księżyc powietrze. Jest zaś jasnem, że stwarzanie odbywa się w jednej chwili i podobnie ruch wolnej woli w aniołach, nie potrzebują bowiem porównywania i rozstrząsania rozumowego, jak widać