page0189

R. LXVI O porządku stwarzania odnośnie do rozróżniania 181

jak naprzykład wzrok do barwy, a słuch do dźwięku. Stąd, materja ciała niebieskiego różni się dlatego od materji elementu, że materja ciała niebieskiego nie jest w możności do formy elementu.

§ 3. CZY NIEBO EMPIREJSKIE ZOSTAŁO STWORZONE

RÓWNOCZEŚNIE Z MATERJĄ NIEUFORMOWANĄ.

Do trzeciego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że niebo empirejskie nie zostało stworzone równocześnie z materją nieuformowaną. Jeśli bowiem niebo empirejskie jest czemś wogóle, musi być ciałem zmysło-wem. Każde zaś ciało zmysłowe jest ruchome. Niebo zaś empirejskie nie jest ruchome, gdyż inaczej ruch jego byłby potwierdzony ruchem jakiegoś widzialnego ciała, a tak nie jest. Niebo empirejskie nie zostało zatem stworzone równocześnie z materją nieuformowaną.

Zarzut drugi. Oprócz tego mówi Augustyn w III de Trin. (cap. IV), że niźszemi ciałami rządzą w pewnym porządku ciała wyższe. Jeśli więc niebo empirejskie jest jakiemś naj-wyższem ciałem, musi mieć jakiś wpływ na te niższe ciała. Lecz wydaje się, że tak nie jest, zwłaszcza że się przyjmuje, iż jest nieruchome, żadne bowiem ciało nie porusza, jeśli nie jest poruszone. Zatem niebo empirejskie nie jest stworzone równocześnie z materją nieuformowaną.

Zarzut trzeci. Jeśli się powie, że niebo empirejskie jest miejscem kontemplacji, nie przyporządkowanem do skutków przyrodzonych, to można temu przeciwstawić zdanie Augustyna, który mówi w IV de Trin., że o ile nasz umysł rozumie coś z rzeczy wiecznych, o tyle nie jesteśmy na tym świecie, z czego widać, że kontemplacja wznosi umysł ponad rzeczy cielesne. Zatem nie wyznacza się dla kontemplacji miejsca cielesnego.

Zarzut czwarty. Oprócz tego, wśród ciał niebieskich znachodzi się pewne ciało, częściowo przeźroczyste a częściowo jaśniejące, mianowicie niebo gwiaździste. Znachodzi się także pewne niebo zupełnie przeźroczyste, które niektórzy nazywają niebem wodnistem, lub krystalicznem. Jeśli więc istnieje inne, wyższe niebo, musi być zupełnie jaśniejącem. Lecz to być nie może, gdyż w ten sposób powietrze byłoby nieustannie oświecone

http://rcin.org.pl