page0191

R. LXVI. O porządku stwarzania odnośnie do rozróżniania 183

wieniu całego świata. Rozpoczęła się zaś chwała duchowa od samego początku świata przez szczęśliwość aniołów, a obiecaną jest świętym równość z aniołami. Stąd było odpowiedniem, by od początku także chwała cielesna zaczęła się w czemś ciele-snem, coby także od samego początku było wolnem od więzów rozkładu i zmienności, i zupełnie jaśniejącem, takiem, jakiem będzie, jak się spodziewamy, wszelkie stworzenie cielesne po zmartwychwstaniu. I dlatego nazywa się to niebo empirejskiem, to znaczy ognistem, nie od gorzenia, ale od blasku.

Należy zaś wiedzieć, że Augustyn w X de Civ. Dei (cap.IX) mówi, iż Porfirjusz rozróżniał aniołów od szatanów w ten sposób, że mówił, iż miejscem szatanów jest powietrze, a miejscem aniołów eter, lab niebo empirejskie.—Lecz Porfirjusz jako Pla-tończyk uważał, że to niebo gwiaździste jest ognistem, i dlatego nazywał je empirejskiem, lub eterycznem, o ile nazwę eteru bierze się od rozpalenia, a nie o ile się ją bierze od szybkości ruchu, jak mówi Arystoteles {de Caelo lib. I). Mówi się o tern dlatego, by ktoś nie pomyślał, że Augustyn, przyjmuje niebo empirejske tak, jak teraz współcześni je przyjmują.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Ciała zmysłowe są ruchome w obecnym stanie świata, gdyż przez ruch stworzenia cielesnego osiąga się pomnożenie elementów. Lecz w osta-tecznem spełnieniu chwały, ustanie ruch ciał. I takim musiał być od początku układ nieba empirejskiego.

Odpowiedź na drugi zarzut. Jest dość prawdopodo-bnem, jak to niektórzy mniemają, że niebo empireiskie, skoro jest przeznaczone dla stanu chwały, nie ma wpływu na niższe ciała, należące do innego porządku, mianowicie na te, które są przyporządkowane do naturalnego biegu rzeczy.—Należy jednak powiedzieć, iż prawdopodobniejszem się wydaje, że jak najwyżsi aniołowie, którzy towarzyszą, mają wpływ na średnich i niższych, którzy bywają posyłani, chociaż oni sami nie zostają posyłani, według Dionizego (Cael. Hier. XIII), tak niebo empirejskie ma wpływ na ciała poruszane, chociaż samo się nie porusza. I dlatego można powiedzieć, że wpływ nieba empirejskiego na pierwsze niebo, które się porusza, nie wywołuje czegoś przejściowego i powstającego z ruchu, lecz coś nieruchomego i stałego, jak naprzykład

http://rcin.org.pl