page0185

R. LXVI. O porządku stwarzania odnośnie do rozróżniania 177

wszelkie rozróżnienie, prócz tego, że Anaksagoras przyjął, iż tylko umysł jest wyróżniony i z niczem nie zmieszany. Lecz przed dziełem rozróżnienia Pismo św. przyjmuje (Ks. Rodź I, 2) wielorakie rozróżnienie. Najpierw mianowicie nieba i ziemi (w czem się okazuje także rozróżnienie co do materji, jak się później pokaże), i to gdy mówi: Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. — Po drugie, rozróżnienie elementów odnośnie do ich forni, przez to, że wymienia ziemię i wodę. Powietrza zaś i ognia nie wymienia, gdyż dla ludzi prostych, do których mówił Mojżesz, nie jest tak jasnem, że one są ciałami, jak to jest jasnem odnośnie do ziemi i wody. Chociaż Platon {lim. 11) uważał, że przez to, że się mówi duch Pański, oznacza się powietrze, (skoro nazywa się powietrze duchem); uważał zaś, że ogień oznacza się przez niebo (o którem mówił, że ma naturę ognia), jak opowiada Augustyn w VIII ks. de Civ. Dei (cap. XI). Lecz rabin Mojżesz, zgadzający się co do innych rzeczy z Platonem, mówi, (Doct. Per-plex.) że ogień oznacza się przez ciemności, gdyż jak powiada, we własnej sferze ogień nie jaśnieje. Lecz wydaje się właściw-szem to, co powiedziano poprzednio, gdyż w Piśmie św. wyrażenie Duch Pański oznacza zwykle tylko Ducha Świętego. O Nim się mówi, że się unosił nad wodami, nie cieleśnie, lecz jak wola artysty unosi się ponad materją, którą chce uformować. — Trzecie rozróżnienie oznacza się według położenia. Ziemia bowiem była pod wodami, które ją czyniły niewidzialną, o powietrzu zaś, które podlega ciemnościom, mówi się, że było ponad wodami, przez te słowa: ciemności były nad głębokościami.— Co się zaś jeszcze tyczy rozróżnienia, będzie to omówione w następnych rozdziałach.

§ 2. CZY DLA WSZYSTKICH CIAŁ JEST JEDNA NIEUFORMOWANA MATERJA.

Do drugiego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że jest jedna materja nieuformowana dla wszystkich ciał. Mówi bowiem Augustyn Xfl, Wyzn. (R. XII): Widzę dwie rzeczy któreś uczynił, jedną, która otrzymała formę, drugą, która formy nie miała, i to nazywa ziemią niewidzialną i niezłożoną, przez którą, jak mówi, ozna-

Summa Teologiczna.

12

http://rcin.org.pl