page0212

— 198 —

i z radością dla niej żyje i czuje się zadowolonym i szczęśliwym tylko w jej wykonywaniu. Odstąpić od niej znaczy dla niego tyle, co stracić jakąś szlachetną część swojej natury. — Z osiągnięciem charakteru staje się wychowanek du_T chowo dojrzałym, może już teraz swobodnie i samodzielnie postępować drogą dobra i cnoty, a tak osiągnąć swój cel doczesny i wieczny. Wartość charakteru jest zatem nieocenioną, on dopiero obdarza człowieka prawdziwą godnością. Wychowawca nie może nawet wymarzyć sobie piękniejszej nagrody za swoje trudy i prace nad tę myśl, iż stworzył piękny charakter; gdyż wtedy pracował nie tylko dla jednego człowieka, lecz dla wielu innych, słowem dla wszystkich, którzy z tym człowiekiem, posiadającym moralny charakter, wejdą w bliższy stosunek. Charakter bowiem jest tak, jak to słońce, które wszystko oświeca i ogrzewa-, co jest wystawione na działanie jego promieni. Rodzina, kościół i państwo mogą się nim cieszyć i mieć z niego pożytek. Przez kształcenie dobrych charakterów staje się wychowawca całkiem słusznie dobroczyńcą ludzkiego społeczeństwa.

2.    Lecz wykształcenie charakteru jest rezultatem mozolnej i długoletniej pracy tak ze strony wychowawcy jak i wychowanka. Cała działalność wychowawcza musi mieć za cel Avykształcenie moralnego charakteru; tak fizyczne jak i duchowe kształcenie, tak dom jak i szkoła muszą od początku i we wszystkich kierunkach do tego zmierzać. Cała nauka we wszystkich przedmiotach ma ostatecznie zmierzać do tego celu, a każda godzina nauki, która nie została poświęconą pracy około kształcenia charakteru, jest bez wartości, a nawet szkodliwy, gdyż drogocenny czas został zmarnowany. Cała działalność drzew^Ta streszcza się w owocu; ze względu na niego drzewo puszcza pączki, odziewa się liśćmi, przyozdabia w spaniałem kwieciem. Tak też i wychowawca powinien wszystko wykonywsć mając zawsze przed oczyma kształcenie charakteru, a żaden trud nie powdnien być dla niego za przykrym, ażeby ten owoc doprowadzić do dojrzałości.

3.    Ze względu na kształcenie charakteru powinien sobie jeszcze wychowawca specyalnie zapamiętać to, co następuje:

a) Powinien się starać poznać naturę dziecka, jego przyrodzone usposobienie, temperament, uwzględnić cielesne i du-

http://rcin.org.pl