page0234

punkt, około którego obracają się niezliczone działania przyrody i jako uwieńczenie wszystkich doskonałości stworzonych.

Ale przyszedł wiek dojrzały, zniknął sen dziecinny ludzkości w świetle umiejętnych badań, a tern samem runął gmach doktryn mistycznych, których był podporą. Niezbite dowody odsuwają w dal niedostępną granicę przestrzeni. Ciała firmamentu z świetlanych punktów stają się ol-brzymiemi masami, ilość ich mnoży się w nieskończoność, a tak ziemia nasza staje się tylko atomem, graniczącym niemal z nicością.

Czyż więc c/łowiek, mieszkaniec tego atomu, ma prawo chełpić się swą wielkością? Żyje on wprawdzie, ale nie jest jedynym życia wyrazem. Siła indukcyjna rozumu nie pozwala nam widzieć w olbrzymich ciałach milczących tylko samotni.

Ciała te złożone z pierwiastków analogicznych do naszej kuli ziemskiej, z wyjątkiem niektórych, są zastosowane do wymagań życia i mogą być ruchomymi namiotami, dla niezliczonych legionów żywych istot, wśród których my, może ostatnie zajmujemy miejsce. Upokorzmy się na tę myśl, a przedewszystkiem strzeżmy się myśleć, iżby Bóg mógł mieć względem tak nędznych istot jak my, wielkie zamysły, które Mu przypisujemy.

Ale czy ta pokora nowożytnej umiejętności wykluczająca antropocentryczną teoryę jest szczera? Nie; w niej raczej przebija zamiar oddalenia

http://rcin.org.pl