page0026

12

ślony plan uzupełni to, czego mu niedostaje skądinąd. Przez konsekwentne przeprowadzenie tego może osiągnąć najpiękniejsze owoce, może się stać duchownym ojcem powierzonych sobie dzieci.

Taka według planu i świadoma celu praca wymaga dokładnej znajomości swego zawodu, a w następstwie tego gruntownych pedagogicznych studyów.

Uwagi te nad zadaniem wychowania oraz rodzaj i sposób rozwiązania onegoż prowadzą nas do określenia jego istoty albo pojęcia. Wychowanie zatem jest umyślne i według pewnego planu ułożone wpływanie człowieka wykształconego na niewykształconego jeszcze, ażeby go przez wszechstronny i harmonijny rozwój i wydoskonalenie cielesnych i duchowych sił w użyciu naturalnych i nadnaturalnych środków uczynić sposobnym do osiągnięcia religijno-moralnego charakteru tak, iżby swobodnie i samodzielnie spełnił wszechstronnie zadanie tegoczesnego życia i osiągnął wieczne przeznaczenie.

1. Wyjaśnienie antyehrześcijańskich poglądów na sprawę wychowania.

1. Powyższą definicyę uznaje się tylko w chrześciańskich sferach. Jednakowoż w dawniejszych i nowszych czasach wygłoszono także i w sferach antychrześciańskich rozmaite zapatrywania o istocie wychowania, z których niejedne zdobyły sobie wielkie znaczenie w dziedzinie pedagogicznej. Konieczną tedy jest rzeczą poznać je, według ich wartości osądzić. I tak:    C

aj Naturalizm uczy, że człowiek przychodzi na świat zupełnie dobry i doskonały, a więc wolny od wszelkiej złej przywary i skłonności; z tej zasady wysnuwa się cały system wychowania; streszcza się w tern, iż należy tylko dozwolić, ażeby natura wychowanka jak najmożliwiej swobodnie się rozwijała, oddalić wszelki zewnętrzny pozytywny wpływ. Cel zatem wychowania na tern polega, aby usunąć wszystko, coby mogło tamować swobodny i samoistny rozwój natury człowieka w kierunku cielesnym i duchowym. Jedynym środkiem wychowawczym niech będzie nadzór; wychowawca to jeno

http://rcin.org.pl