page0371

363

Rousseau — Roussillon

w chwilach cierpień i zawodów, litością i współczuciem dla autora przejmuje nieraz czytelnika. Odtąd zdrowie Rousseaugo słabło widocznie; żył z przepisywania nut, i tylko botanika i muzyka bawiła go jeszcze. Wówczas powstał jego Dietionnaire de musiąue (1767 r., Paryż), kilka śpiewek Lettres sur la botaniąue. W Maja 1778 r. uproszony przez markiza Girardin zajął mieszkanie w ustroni jego wiejskiej Ermenonville nie daleko Paryża, i tu zmarł 3 lipca 1778, dobrowalną śmiercią, jak niektórzy utrzymują. Porównaj Girardin’a: Sur la morf de Jean Jacąae Ił. (Paryż, 1824). W październiku r. 1794 przeniesiono jego kości do Panteonu, a w r. 1815 sprzymierzeni w uczczeniu jego pamięci, uwolnili Ermenonville od wszelkich ciężarów wojennych. W r. 1837 wzniesiono mu posąg z bronzu na wyspie Piotrowej. Z polemicznych jego pism wspomnieć tu należy: Let.tre a Mr. d'Altmbert sur son article Genece wymierzony przeciwko założeniu teatru w Genewie; dalej Let.tre a l?archemque de Parts, oraz Lettres ecrU.es de la montagne przeciwko wielkiej radzie Genewy, z powodu zakazania Emila, w obronie tegoż pisane. W ogóle liczne jego listy i korrespondencyje, nader ważnym są przyczynkiem tak do jego życiorysu jak i do współczesnej mu epoki. W ogóle dzieła Rousseau’go winny być ocenione nie tylko wedle ich estetycznego, moralnego i filozoficznego znaczenia, ale i przy rzetelnem zapatrywaniu się na całą kulturę XVIII stulecia. Należą one do literatury świata i są wynikiem poglądu na świat i życie, którego konsekweneyje i ostateczny rezultat tak w dobrem jako i złem, politycznie poprowadzić musiał do rewolucyi francuzkifcj, moralnie i pedagogicznie do filantropimzmu. Niezliczone krążą dzieł jego wydania; obok dawniejszych (17 tomów, Genewa, 1782—90; 18 tomów Paryż, 1793—1800) są i nowsze Musset-Pathay’a (22 tomów Paryż, 1818—20 i 23 tom, 1823—26), Petitain’a (22 tom. Par. 1819—20) i Auguis’a (27 tomów Paryż, 1824—28). Porównaj nadto: Musset-Palhay’a Ilistoire de la me et des ourrages de J. J R. (Paryż, 2 tomy, 1821). Dzieła jego, a mianowicie znakomitsze, na wszystkie niemal celniejsze języki europejskie przełożone zostały.

Roasseau (Antoni), wierszopis i powieściopisarz, był urzędnikiem Komissyi rząd. przychodów i skarbu, umarł w r. 1863 Wydał z druku: 1) Śpiewy his-toryczne państwa Rossyjskiego (Warszawa, 1844, w 8-ce) 2) Obrazy towarzystw angielskich, przez K. Dickensa, przekład z angielskiego (tamże, 1844—1845). 3) Dzielą dramatyczne (tamże, 1846—1860, 6 tomów). 4) Libertyn czyli ostatnie chwile nawróconego (tamże, 1848). 5) Czyste we-stchninie do Doga, wierszem i prozą (tamże, 1848; wyd. 2-gie tamże, 1£62). 6) Kalendarzyk informacyjny kieszonkowy (tamże, 1848); tenże na r. 1849 obejmuje użyteczne i starannie zebrane wiadomości. 7) Rabin czyli tajemnice żydów (Wilno, 1860, 10 tomów). 8) Obietnica spełniona, powieść (Warszawa, 1862).    F.M.S.

ROUSSillon, niegdyś hrabstwo we Francyi, graniczące z Langwedocyą, morzem Sródziemnem, Pirenejami, hrabstwem Foix, stanowi dziś departament wyższych Pirenejów z miastem głównem Perpignan. W najdawniejszych czasach zamieszkiwali kraj Sardonowie, których stolicą było Ruscino nad rzeką Ruscino, której miejsce dziś zajmuje La Tour de Roussillon nad rzeką Tet, w pobliżu Perpignanu. Od Rzymian, za których kraj ten był częścią Gallii Narbonensis, przeszedł on pod władzę Wissigotów, r. 720 dostał się Saracenom hiszpańskim, r. 759 za Pipina Krótkiego Frankom, który go połączył z Akwitani-ją. Od czasów Karola W. pod nazwą starostwa (gau) Ruscineńskiego czyli Eleneńskiego (od miasta Elena, dzisiejszego Elne) zarządzali nim hrabiowie,