page0515

507

Ruryk

ryk najprzód więc w Ładodze buduje twierdzę „srufńsza horod” mówi Nestor. W dwa lata poumierali jego bracia. W tedy Ruryk „objął sam wszystką ziemie” i przyszedłszy po nad Ilmen zbudował, obwarował nowy gród nad rz. Woł-chowem obok starego Słowian, jakoż nazwał go Nowym Grodem; osiadł w nim jako książę i rozdawał mężom swoim włości i grody,” t. j. kazał je obwarowywać. „Jednemu dał Połtesk (Połock), drugiemu Rostów, trzeciemu Białe jezioro.” Nowogród stał się jako posada w środku zaboru, stolicą jego rozrzuconego na trzy strony państwa; mężowie posłań* na pobrzeża, wpływ' pana swojego rozwijać, władzę jego ustalać. „A wtych grodach, powiada Nestor, WaregowLe są to przybysze (nachodnici), zaś pierwotni mieszkancy są Słowianie w' Nowogrodzie, Krzywicze w Połocku, Meranie w Rostowie, Weś w Białem jeziorze, Murom-cy w Murom.e.” Z tych słów jasno że Połock, Merę i Muromę później już zajął Ruryk, szerząc się coraz bardziej w kraju zdobytym. Wszystkiemi temi krajami zawładnął Ruryk. Robota się udała. Przez to okno, jakiem była dla nowego państwa Ładoga, sypały się już napewno do podbitego kraju drużyny zbrojne, bo w nim znajdowały spokojne życie, ziemię urodzajniejszą, jak w Skandynawii, a co podobno najważniejsza dla rycerskich ludzi, pieniądz i panowanie. Drużyny Ruryk rozsyłał po grodach ze swoje-mi mężami. Wszędzie po nad miejscow^rą ludnością wzniosło się panowanie Waregów. Klassa dumna i rycerska stanęła. Ruryk nie przestał na tern. Jego powinnością rycerską już było najeżdża" inne sąsiedzkie ziemie, i usposabiać je do skandynawskiego zalewu. Musiał to robić i przez chciwość władzy i przez interes, żeby w^Tszelki możebny opór w przyszłości znieść i obalić. Nie mógł też wstrzymywać ludzi rycerskich, którzy się rwali na wyprawy. Niezawodnie powodzenie Ruryka uzuchwalito Waregów, każdy dzielniejszy z nich marzył o zdobyczach i państwach. Dwaj mcźe, Askold i Dir, a podobno jeden tylko Dir, tylko Oskold, to jest obcy (Oskylll, plemieniu Rury-kowemu, nie żaden jego krewny, ani plemiennik, ani bojar, wyprawił się na południe i zajął gród Polan Kijów „naczasza władietipolskoju ziemloju” (Bielow-ski, Monumentu str. 845). Mnożyło sic więc państw skandynawskich na Sto-wiańszczyznie i Waregom coraz większe przybywały drużyny. Ruryk dał do tego pochop, prąd swojego zaborczego plemienia dotąd ku zachodowi głównie zwrócony, na wschód skierował. Ruryk jest bardzo znakomitą z tego względu postacią historyczną; ukazanie się jego na ziemiach Słowiańskich o przyszłości wielu plemion stanowiło i rozrywało Słowiańszczyznę. Ze strony Zachodu od wieków już napływ germanizmu zalewał to morze słowiańskie, teraz zaś od Wschodu groził ojcom naszym nowy zalew tegoż samego, co niemieckie plemie pochodzenia; ściskały się granice Słowiańszczyny, wśród których Polska i Czechy, jedyne ziemie wolne, poczynają się coraz gorącej krzątać około skupienia części narodowych w jedne państw^rovve całości. Najazd Waregów jednocześnie następuje z panowaniem Ziemowita wśród Polan nad-wartańskich, jednocześnie z rozbudzonem silniej życiem Lechów. Ziemowit zaczyna rządzić w roku 860. Ruryk z bracią zajmuje Ładogę i ziemie fińsko-Słowiańskie roku 862. Nie są to przypadkowe zdarzenia, afe historyk upatryw^rać w nich musi rękę Opatrzności, która rozwija tu walkę plemion i zasad na szerokich przestrzeniach Słowiańszczyzny. Ruryk rządził w północnem swcfiem państwie Nowogrodzkiem do roku 879. W siedemnaście lat więc dźwignął swój systemat. Umarł w Nowogrodzie. Zostawił jedynego syna Igora, dziecięciem jeszcze i dla tego zdał rządy na Olega, swego krewnego. Są śtady, że Ruryk miał i córkę, bo latopis wspomina siostrzyne dzieci Igora (Karnmzin, tom I,