page0037

31

8TOBEUSZ. PISARZE KOŚCIELNI.

koniec V. stulecia obszerną Antologią swoją zaćmił poprzednich zbieraczy. Niezmiernie obczytany, zebrał wypisy swoje z przeszło 500 autorów, nie tylko poetów, lecz i filozofów, historyków, przyrodników, a rozdzielił je na cztery księgi w ten sposób, że na czele stawia zawsze jakieś ogólne zdanie filozoficzne, potćm na jego poparcie przytacza wyjątki z autorów. Tak w nieocenionym zbiorze swoim zachował mnóstwo ustępów z nieznanych skąd inąd pism ¹).

Podobnież komentatorowie Arystotelesa i Platona nieraz cytują krótsze i dłuższe ustępy z dawniejszćj literatury filozoficznej; Ojcowie kościoła dla celów apologetycznych lub polemicznych często przywodzą filozofów pogańskich, zwłaszcza Klemens ale-xandryjski, Euzebiusz, Hipolit i St. Augustyn²); Euna-piusz z Sardes w »Żywotach filozofów i sofistów* podał ciekawe wizerunki kilku myślicieli z V stulecia; w znanych Słownikach* Hezychiusza z Miletu (wiek VI.) i Suidasa (wiek X.), znajdują się nieprzebrane notatki literackie i biograficzne, a w »Bi-bliotece® Focyusza, streszczone są dzieła dotąd nieodszukane, lub może zgubione niepowrotnie, jak »Teologia arytmetyczna* Nikomacha, Enezydema ^Rozprawy Pyrrhońskie*, Chre-stomatya Proklusa i t. d. ³).

Jana Stobeusza dvfrokóytov jeszcze za czasów Focyusza tworzyło jedne całość, podzielona na 4. Ks., dopiero w średnich wiekach zostało przerobionem, znacznie uszczuplonem i bez żadnćj potrzeby rozerwanem na dwie części, na Antologia i tak zwane >Eklogi przyrodnicze i moralne*. Strata to nieodżałowana. Wszystkie dawniejsze edycye bez wartości wobec nowćj krytycznćj pp. Wachsmuth 1 Hense. Berlin 1884 (dotąd 2. tomy).

²) O komentarzach do Platona i Arystotelesa, będzie mowa przy tych filozofach. Z Ojców kościoła interesują nas tutaj, oprócz Apologetów I. i II. wieku, głównie Hipolit: tpikoooti>ov/ievu czyli 1, Ks. jego Refutatio omnium haeresium (powtórzona u Dielsa Doxogra.); Klemens alex.: £x(jotftaxtię (t. j. kobierce —

trologii Migu’aj, Euzebiusza: Praeparado evangclica (wyd. Dindorf w Lipsku 1867—1871), Św. Augustyn: Lib. 111. contra Academicos i wielkie dzieło de civitate Del lib. XXII. (wyd. Dombart w Lipsku 1877 w Bibl. Teubnera 2. tomy).

³) Eunapiusza Żywoty filozofów i sofistów wyd. Botssonade w Paryżu 1849 (w Zbiorze Didot’a) — Hezychiusza z Miletu '(hofictTokóyo; wcielony został w skróceniu do »Słownika* Su id as’a, dzieła, ułożonego z olbrzymią erudy-cyą (wyd. Bernhardy w Hali 1853 w 2. tomach). Focyusza k£(eojv owaymyrj mniejszą ma wartość, ale jego BifikioO rjy.r] lub Mvęiópttłko<; zawiera bardzo cenne wyciągi z 279. dzieł, które przeczytał autor w ciągu podróży dyplomatycznćj do Persyi.

http://rcin.org.pl