się wkrótce we Francyi, Lotaryngii i Niemczech i był wzorem dla innych, które przybierały reformę. Dwadzieścia jeden, przyjęły nazwę reguły ś. Benedykta za przewodem bł. Ryszarda. Cesarz Henryk święty poważał tego Opata, sam nawet chciał zostać zakonnikiem pod jego kierunkiem, i wybrał go wraz z Gerardem, biskupem Cambrai, w poselstwie do króla Roberta, dla zawarcia w Compiegne, zawartego pokoju między Francy ją a cesarzem. Ryszard odbył pielgrzymkę do Jeruzalem na czele siedmiuset pielgrzymów: Ryszard 11 książę Normandy i dał mu potrzebne na to koszta. W Konstantynopolu cesarz Wschodu i patryjarcha, okazali Ryszardowi wielkie zaszczyty. Wracając do Francyi przywiózł z sobą świętego zakonnika Symeona. Umarł świątobliwie dnia 14 Czerwca 1046 roku Świętość jego życia potwierdził dar czynienia cudów tak za życia, jak po śmierci. Pisał Ryszard żywoty niektórych świętych, listy i kazania. L. R.
Ryszard I (Lwie serce), król angielski, urodził się r. 1157, panował od r. 1189—1199 r.; był synem Henryka II z domu Plantagenet. Przez matkę Eleonorę de Poitou podżegany, wspólnie z braćmi powstał zbrojno przeciw ojcu i wstąpił na*tron po tegoż śmierci r. 1189. Powodowany niepohamowaną żądzą sławy, niezwykłych przygód i czynów bohaterskich, więcej niż gorliwością religijną, Ryszard przysposabiał się niebawem na wyprawę krzyżową do Palestyny. Gdy znaczne skarby przez ojca pozostawione zdawały się na ten cel niedostateczne, usiłował pomnożyć swe dostatki przez niesłychany ucisk poddanych; wielkie także otrzymał zbiory z sprzedaży dóbr, godności, urzędów. Według umowy z Filipem II królem francuzkim, obaj monarchowie uzbroili armiję krzyżową wynoszącą 100,000 ludzi. Ryszard powierzywszy rządy państwa na czas swej nieobecności legatowi papiezkiemu, biskupowi Ely Wilhelmowi Longchamp, udał się do Marsylii, a ztamtąd do Messyny, gdzie kilka dni poprzednio przybył jego sprzymierzeniec król francuzki. Dla opóźnionej pory roku obadwaj postanowili przezimować w Sycylii, gościnnie podejmowani przez króla Tankreda. Lecz wkrótce między trzema tymi monarchami z powodu oburzającej dumy Ryszarda, powstały niesnaski i zatargi. Filip udał się najprzód do Ptolemaidy w Marcu 1191 r,, Ryszard zaś dopiero po przybyciu swej narzeczonej, księżniczki Berengaryi z Nawarry, opuścił wraz z nią Sycyliją w Kwietniu t. r., ze 150 okrętami wojennemi i 53 galerami. Podczas podróży kilka z jego statków burzą do Cypru zagnanych, zostały z rozkazu tamtejszego panującego księcia Izaaka Komnena zrabowane i spaloe ne. Ryszard mszcząc się za wyrządzoną krzywdę przybył z całą swą potęg-do Cypru; zdobywszy tę wyspę, księcia uwięził, zabrał jego skarby i ogłoś ą Cypr prowincyją angielską. Po uroczystym obchodzie swych zaślubin przyił był do portu Ptblemaidy. Oblężenie miasta przeciągające się od trzech lat-w obecności dwóch królów, a mianowicie przez waleczność Ryszarda skutecz-, niej postępowało i sprawa Chrześcijańska na Wschodzie byłaby przybrała najpomyślniejszy obrót, gdyby na nowo rozniecona niechęć i zawiść dw'óch królów nie stanęła na przeszkodzie. Filip zamierzał umieścić na tronie jerozolimskim Guida Lusignan, Ryszard zas popierał margrabiego Konrada Monferrata; z tej przyczyny cała armija chrześcijańska podzieliła się na dvta nieprzychylne stronnictwa. Gdy po zdobyciu Ptolemaidy w' r. 1191 Filip udał się z powrrotem do Francyi, Ryszard wspólnie z dziesięciu tysiącami Francuzów pozostałych w Palestynie pod dowództwem księcia burgundzkiego, dalszą z powodzeniem prowadził wrojnę; otrzymał świetne zwycieztwo nad Saladynem pod Assur i zajął Joppe, Askalon i inne miasta. Za jego zezwoleniem Montferrat zasiad
39#