24
tylko dobre co u nich, ze wszędzie tak jak we Francyi dziać się powinno, bez najmniejszego wyrozumienia ni rzeczy pojęcia działając, wkrótce zapal w niechęć dla siebie zamienili. Kraj na fran-cuzki sposób na departamenta pokrajali, mając jedynie ilość kwadratowych mil na względzie, a nie domyślając się nawet, że we Włoszech każdego kraiku granice natura określiła, te tam nagie i trudne do przebycia góry, zamykają ludność ze swą pierwotną narodowością, całkiem różniącą się od sąsiedniój, i niedającą się jedna w drugą przelać.
Jak w kraju, tak jeszcze bardziój w Neapolu, gwałtem i raptownie Francją zaszczepić usiłowano; leniwą i rozkoszną stolicę w wojskowe wzięto karby; na domiar okrucieństwa, wzbroniono Neapolitanom śpiewać po nocy, kazano im żyć w dzień
a w nocy spać!.....a oni wszelką inną prędzój niż tę mogą znieść
tyranią.
Gdy tak Francuzi te i tysiąc innych niepodobnych do wyliczenia błędów popełniali, kardynał Rułfo, człowiek neimłody, uczony i przedtem spokojny, udał się do Kalabryi, gdzie na głos jego cała podniosła się ludność. Lud kalabryjski nie zna dyscypliny woj* skowćj, ale na ciągłych rozbojach zaprawny, zawsze z fuzyą i sztyletem w ręku, zawsze do boju gotów. Ruffo w Kalabryi urodzony, tam umyślił swą kontrrewolucją uorganizować, i najpomy-ślnićj dopiął swego celu.
Już kardynał na czele swych improwizowanych hufców, które codzień, co godzina się zwiększały, śmiało na Neapol sunął, a dowódzcy francuzcy, ze zwykłą sobie zarozumiałością, w przekonaniu iż na nich targnąć się nie ośmieli, spokojnie sobie spali i bawili się. Niebawnie jednak lecz zapóźno przebudzeni, musieli się cofnąć do zamków St. Elmo, Castel-uovo, i Castel-Novo, tjch trzech Neapolu twierdz; poczćm nastąpiła kapitulacja.
Królestwo cały ten czas, pod opieką Anglii, w Palermie przebywali, czekając wypadków kolei. Gdy Maryi-Karolinie doniesiono o tćj kapitulacji, gdzie i dla ludu jakieś były zastrzeżone prawa, zamiast radości, w największy wpada gnićw. „Monarcha, rzekła, nigdy ze swemi poddanymi traktować niepowinien, i wolałabym utracić koronę, niż w takich ją zachować warunkach.’’