55
o nicości jćj przemawiaj;]. Obok olbrzymich dzieł natury, wszystko co tylko dziełem jest człowieka, tak małe, drobne, nędzne się wydaje, iż politowanie jedynie obudzą; a przytćm tak przemijające, tak znikome!....
Skała na której Annibal wzniósł swą wieżę, żadnej od jego czasów nic uległa zmianie, i nie domyśla się, ile po niói odtąd przeleciało wieków; a ta wieża co miała nad nią górować, już się prochem sypie!.... O jakżeby ten proch dumę ludzką stłumić, zgasić powinien!
Nie wiem czy Napoleonowi znano były te karle zwaliska, czyli tćż własnćm pojęciem odgadł, że Alpy nie znoszą żadnego obok siebie pomnika, iż najwspanialszy, obok tych mass olbrzymich, jak norembergskićj fabryki cacko wyglądałby tylko, kiedy tam żadnego wznieść dla siebie nie kazał.
Napoleon był pierwszy po Annibalu, który się nie zaląkł alpejskich lodem najeżonych wałów; który przez te wiecznój zimy królestwo przewodniczył wojsku, ciężkie przeprowadzi armaty. Napoleon całą swej południowćj duszy namiętnością miłował zwycięzkie bramy, łuki, wieże, i lubił na nich kreślić dla potomności swą homeryczną epopeę. W Paryżu też i wszędzie gdzie tylko czas mu dozwolił, napotykamy te sławy jego pamiątki.
Wszędzie.....prócz w Alpach—które jednak były najpiękniejszego
ustępu z tego bajecznego poematu świadkami—w Alpach, które same zwyciężone, ocieniły mu potem pobojowisko pod Maren go, by zbytecznego słońca łuna nie przeszkodziła spostrzedz powstającej wówczas nowój na niebie gwiazdy.
Lecz Alpy innego rodzaju upominek od niego otrzymały.
Zamiast obrania ich za podstawę do jakiegoś posągu, któryby na takim piedestale wyglądał jak komar na S. Piotra kopule; zamiast gromadzenia tam cegły lub marmuru massy, niezdolnych ze srogością powietrza długo tam walczyć, nie na skale wymył swe ślady; nie wpośród Alp, lecz samym Alpom, ich granitowym p.cr-siom, poruczył swą pamięć.
Napoleon uposaży ł górę Cenis i Simplon szeroką drogą, wspaniałą szosą, o którćj przed nim nikt nie śmiał pomyśleć nawet; a tćm dla całego kraju dobrodziejstwem uwiecznił w nim pamięć imienia swego, i przesłał je potomności błogosławieństwem otoczone.