61
Wiktor Amedeusz II, ranić: szczęśliwy od ojca, wplątany w wojnę Francyi z Austryą 1792 roku, widzi całą Sabaudyą rewolucyjnym francuzkićm zalane wojskiem; a syn i następca jego, Karol Emmanuel II, zmuszony jest wszystkich swych stałego lądu własności odstąpić Francyi, która je, na ośm podzieliwszy departamentów, do swych wciela granic.
Karol Emmanuel II, przy jednój pozostawszy Sardynii, znękany prześladującym go losem, roku 1802 swe prawa na syna przelewa. Usunąwszy się całkiem od rządów, w Rzymie ciche pędzi życie. W 1817 roku zostaje Jezuitą, a we dwa potóm lata dni kończy.
Wypadki 1814 roku otwierają Wiktorowi III napowrót do Sabaudyi i Piemontu drogę. Kongres wiedeński łączy jeszcze do nich byłą rzeczpospolitą genueńską. Lecz w 1820 r. nowe zaburzenia, na włuskićj już ziemi zrodzone, Turyn i Genuę ogarniają. Król nie chcąc się ugiąć pod okoliczności przewagą, abJykuje 13 marca 1821 r. Brat jego Karol Felix ma nastąpić po Wiktorze III; lecz gdy nie znajduje się w kraju, książę z młodszćj sabaudzkiej linii, Karol Albert Carignau, obrany regentem, rządy ogarnia.
Karol Felix z Austryą połączony protestuje z Modeny przeciw wszystkim nowego rządu działaniom. Karol Albert natenczas rcgencyi się zrzeka, a bitwa pod Nowarą, 8 kwietnia 1821 roku, gdzie Austryą pokonywa piemonckich powstańców, wszelkie zatargi kończy.
Obaj bracia, tak Wiktor Emmanuel III, jako i Karol Felix, bez męzkiego potomstwa schodzą, i na nich się kończy starsza sabaudzkich książąt linia. Karol Albert Carignan, były regent, jako najbliższy krewny, i już poprzednio kongresem wiedeńskim uznany właściwy ich spadkobiercą, tron odziedzicza. Jednak nie jestto początkiem nowej, ale poniekąd dawnój dynastyi przedłużeniem. Król Albert przed wstąpieniem na tron księciem sabaudzkim się pisał, i Sabaudyi jest dzieckiem (*).
(') Król Albert, jest wnukiem, po kądzieli, panny Krasińskiej, małżonki królewicza, syna Augusta III. Matka jego, najprzód księżna Carignan, zaślu bila powtórnie dworzanina swego, księcia Monlear. Mieszka teraz we Francyi.