page0701

Słuck — Słuckie księztwo    693

twierdzy, dla łatwiejszej obrony, część miasta zwaną Ostrów sam spalić kazai, przedmieście zaś Trojeckie w czasie oblężenia spalono. Po odstąpieniu Tru-beckiego prowadzono dalej obwarowanie miasta, tak, że w następnych latach twierdza słucka stała się przytułkiem sąsiedniej szlachty przed zbliżającym się nieprzyjacielem Po uspokojeniu się kraju, Słuck postanowieniem sejmowem uwolniony w r. 1655 na lat sześć od podatku, prędko się znowu odbudował i stał się jak przedtem miastem obszernem. Oo podniesienia przemysłu a nawet wzrostu miasta przyczynił się niemało Hieronim Floryjan Radziwiłł, człowiek zkądinąd nie najlepszego charakteru, ale gospodarz zawołany i Słuckowi zasłużony. Jemuto Słuck zawdzięczał sławną na cały kraj fabrykę pasów litych założoną około r. 1750. Za czasów ks. Karola wojewody wileńskiego wyrabiano w^r niej rocznie po 200 pasów złotolitych i jedwabnych, które w ni-czem nie ustępowały tureckim i perskim, a płaciły się od 5—50 czer. zł. za sztukę. Na samym początku panowania Stanisława Augusta miasto znowu ogromnej doznało klęski, tym razem od pożaru; zamieszki wewnętrzne i wojny jeszcze do większego upadku je popchnęły. Uwolniony w r. 1775 na lat 10 od podatku, zrobiony w r. 1778 naczelnym grodem Słucko-Rzeczyckiego powiatu, następnie po utworzeniu gubernii Mińskiej stolicą powiatu Słuckiego; nabyty około r. 1845 przez rząd od ks. Wittgensteina spadkobiercy części fortuny Radzi wiłłowskiej, związany drogą bitą z kilku waźniejszemi punktami, Słuck znowu się dźwigać poczyna. Brak atoli ruchu przemysłowego w mieście i w' całym powiecie Słuckim, szybkiego wzrostu spodziewać się nie pozwala. Jedne tylko wyroby garncarskie słuckie zasługują na szczególną wzmiankę, przewyższają nawet znane ze swej dobroci wyroby kijowskie. Stan zresztą dzisiejszy Słucka przedstawia następujące dane. Ludność stała miasta w r. 1862 wynosiła 3,588 dusz płci męzkiej i 3,563 żeńskiej, w ogóle 7,151 płci obojej. W tej liczbie piekarzy, rzeźników, krawców, szewców, garncarzy, stolarzy, stelmachów i t. p. było 166 majstrów, 155 czeladników i 133 uczniów, w ogóle 454. W liczbie budowli jest kościół katolicki z ber-nadyńskiego niegdyś na parafijalny obrócony 1, cerkwi 8, zborów reformowanych 2, synagoga 1 i 10 domów modlitwy; domów mieszkalnych 1.286, skle-póv\ kupieckich 23 i kramików 153. W tej liczbie 1 kościół, 1 monaster z cerkwią, 2 zbory, 1 synagoga, 6 domów modlitwy, 22 domy mieszkalne i 56 kramów są murowane; reszta drewniana. Z zakładów szkolnych Słuck ma: gimnazyum, liczące około 300—350 uczniów, posiadające biblijoteke z 7,911 tomów, oraz niewielki gabinet fizyczny i mineralogiczny; duchowną szkołę prawosławną o trzech klassach od r. 1840; rządową szkołę żydowską od r. 1853: szkołę przygotowawczą o 1 klassie; wreszcie tuż pod miastem pensyję żeńską. Z zakładów dobroczynnych jest: szpital miejski na 100 chorych, chrześcijański przytułek dla starców i kalek na 25 osób, oraz takiż przytułek żydowski.    W. K.

SłdGkiC księztwo. Kiedy po zgonie wielkiego księcia kijowskiego Jarosława w r. 1054, Ruś poczęła być dzieloną na coraz drobniejsze cząstki między rozradzających się jego potomków, przestrzeń żyznej krainy ograniczona z północy dzisiejszym powiatem Mińskim, od wschodu powiatem Rzeczycłum, od południa Polesiem, czyli powiatem Mozyrskim i Pińskim, a od zachodu powiatem Nowogrodzkim, stanowić poczęła osobne księztwo, od imienia głównego swego miasta nazwane Słupkiem. Ani granic jego dokładnych z tej epoki, ani kolei przechodzenia z rąk do rąk kronikarze nie podają. Widzimy tylko, że w r. 1116 kraina ta należała jeszcze bezpośrednio do wielk. książąt kijów-