page0744

736

Smaglewicz

przedzającego, jeden z najznakomitszych malarzy okresu Stanisława Augusta, urodził się w Warszawie 1745 r. Troskliwe otrzymawszy wychowanie, gdy okazywał talent artystyczny, wysłanym został przez ojca do Rzymu w 1763 r. W drugim roku pobytu uzyskał pierwszą akademicką nagrodę, o którą się takie ubiegał słynny później francuzki malarz David. Odgłos takiego postępu doszedłszy do Stanisława Augusta, zjednał mu królewskie zachęcenie i dary. Długo bawiąc we Włoszech, był uczniem Rafała Mengsa, którego stał się przyjacielem i pomocnikiem. Z początku rysując najwięcej ze starożytnych wzorów i budowli, z mozolną pracą, zdjął rysunki rzadkiej piękności malowań i arabesków Łaźni Tytusa w Rzymie, które w 10 tablicach na arkuszu wielkim sztychowane zostały w Rzymie przez Carloniego. Zdjął zarazem celniejsze widoki Rzymu i Tivoli, robione tuszem, odznaczające się wykończeniem, dokładną perspektywą i architekturą. Szacowny ten zbiór dzieł jest zachowany w zbiorach hr. Tarnowskiego w Dzikowie (Galicyi). Obrazy olejne treści historycznej które malował, kilka z nich nadesłanych do Warszawy z zwykłą hojnością zakupił do swej galeryi król Stanisław August. Za powrotem do kraju 4785 r. z polecenia króla zajął się wykonaniem obrazów do kościoła księży Ba-zylijanów. Zaproszony do Wilna przez księcia biskupa Massalskiego, zlecone sobie wielkie obrazy historyczne wykonał i po roku wrócił do stolicy. W tym okresie, powstał zamiar wydania Obrazów dziejów polskich, najprzód w 200, później w 100 rycinach; pomysł ten dla braku miejscowych sztycharzy, w' IX tylko sztychach podług rysunków Smuglewieza wykonanym został. R. 1797 wezwany do akademii wileńskiej na professora malarstwa, na tej posadzie do końca życia pozostał. W r. 1800 otrzymał rozkaz udania się do Petersburga, gdzie mu cesarz Paweł pornczył malowania w zamku ś. Michała. Atoli podjęte prace, pomimo całą usilność Smuglewieza na niekorzyść obróciły się malarzowi, albowiem wilgoć murów, w których wykonał roboty, zaledwie wykończone wprędce poniweczyła i spełzły, niknął stopniami wyraz i cała dzieł sztuka, tak jak i wszystkie inne kosztownego gmachu ozdoby, który też wkrótce jako do zamieszkania niezdolny, zupełnie opuszczonym został. Niepowodzeniem tern znękany artysta, powrócił do Wilna, gdzie w r. 1807 umarł. Edward Rastawiecki w Słowniku malarzów polskich, staranny podał spis obrazów Smuglewieza, wykonanych tak w Rzymie jak w kraju, liczba ich wynosi 182. Między temi są trzy obrazy u bazylijanów, trzy u karmelitów bosych, jeden w kościele augustyjanów i dwa w kościele po-paulitiskim w Warszawie. W kościele ś-go krzyża na Łysej górze, jest siedm obrazów, wielkich rozmiarów Smuglewieza, wiele także jest w Krakowskiem po kościołach i w innych stronach, o których szczegółową podaje wiademość E. Rastawiecki. Oprócz obrazów ze starożytnych dziejów z krajowych zostawił: Przysięga T. Kościuszki na rynku krakowskim, 1794. Osoby są tu portretowane. Zatwierdzenie nadanej ustawy włościanom w Pawłowie (wieś w pobliżu Wilna) roku 1769 przez P. ks. Brzostowskiego, kanonika wileńskiego, referendarza wielkiego księztwa litewskiego; Włościanie litewscy; Krakowiacy i Lublinianie; Widok? Krzeszowic; Śmierć generała Jakóba Jasińskiego d. 4 Listopada 1794 roku (obraz wielkich zalet), oraz kilka portretów tak króla jak znakomitości tego okresu. Do przedsięwziętego w r. 1788 dzieła: Obrazów historyi polskiej W stu rycinach’ przygotował wiele rysunków, z których tylko IX wysztycho-wano. Wiele rysunków i szkieów^r pozostawił, tych zbiór najznakomitszy posiada E. Rastawiecki. — SmilglewiCZ (Antoni), brat starszy poprzedzającego, odznaczał się jako malarz dekoracyj teatralnych, figur i ozdób pokojowych