page0169

161

Robert

Robert Capito, jeden z największych teologów i filozofów XIII wieku, urodził się z ubogich rodziców w ziemi Suffolk, w Anglii. Został doktorem w Qxford, a później biskupem Lincoln r. 1235. _x Występował w obronie władzy biskupów dyecezyjalnych przeciw dworowi rzymskiemu. Wydał kilka pism, w których śmiało strofował usterki księży. Pisał kommentarz na dzieła fałszywie przypisywane Dyonizyjuszowi Areopagicie; tłómaezył na łaciński księgę apokryficzną: Testament dwunastu patryarchów. Umarł r. 1263.

Robert, przezwany Dyjabeł, książę Normandyi, syn księcia Ryszarda II i Judyty, córki Godfreda, hrabiego Bretanii. Nastąpił po starszym bracie Ryszardzie III, r. 1027, którego jakoby otruł. Pierwsze lata panowania spędził na poskramianiu wassalów nieposłusznych. Śmiały aż do zuchwałości, nie chciał wchodzić w żadne z nimi układy, ale pozdobywał i zburzył ich zamki. Zabrał miasto E\^rreux, wujowi swemu Robertowi, arcybiskupowi Rouen, a biskup Bayeux musiał zdać się na jego łaskę. Uspokoiwszy zupełnie własne księztwo, przedsiębrał wyprawy na zewnątrz. Przywrócił do władzy Baldwi-na hrabiego Flandryi, którego wyparli właśni synowie. Wsparł także energicznie Henryka I króla Francyi, przeciw matce jego Konstancyi i szczególniej upokorzył Odona hrabiego Szampanii. Król Henryk chcąc wynagrodzić dobre jego posługi, dał Robertowi inwestyturę Vexin, co sprowadziło później zatargi między książętami Normandyi a Francyją. Za powrotem do swego państwa Robert wystąpił przeciw Alonowi księciu Bretanii, zwyciężył go i ogłosił swoim wassalem. W r. x034 pomagał zbrojno dwom swoim siostrzeńcom Alfredowi i Edwardowi, których Kanut król duński wyłączył od tronu angielskiego. Ale pobity z flotą swoją przy wyspie Jersey, zawarł tu z Kanutem traktat, według którego dwaj książęta otrzymali prawo do połowy Anglii. Stanąwszy na szczycie swego powodzenia, Robert doświadczał zgryzoty za błędy swojej młodości i okrucieństwa popełnione względem zwyciężonych; postanowił zgładzić je, pielgrzymką do ziemi świętej. Opatrzywszy zarząd swojego księztwa na czas nieobecności, wyjechał do Rzymu z licznym orszakiem; wjeżdżał zaś na mule, przybranym w^r rzęd złoty, od którego spadały ozdoby złote, które zabierał kto chciał z przechodzących. W następnym roku Robert odpłynął do Konstantynopola, a ztąd chodził pieszo do Jerozolimy. Wracając umarł nagle w Nicei, dnia 2 Lipca 1035 r.; pedejrzywąno że go służący otruli. Syn jego poboczny, zrodzony z Heleny, córki kuśnierza, Wilhelm Zdobywca, nastąpił po Robercie na ks. Normandyi, pod opieką króla Henryka. Wrząca i niepokonana odwaga i okrucieństwo Roberta zjednały mu zapewne przezwisko Djabtl. W r. 1496 wyszedł w Paryżu romans, pod tytułem: „Żywot strasznego Roberta Djabla, który stal się później człowiekiem Bożym, miał wiele wydań i naśladowań. Ztąd wziął Scribe przedmiot do opery pod tym tytułem, do której r. 1831 Me-yerbeer napisał muzykę; opera Robert Djabel była sto razy przedstawiana po polsku na teatrze warszawskim.— Robert II, książę Normandyi (1087 do 1134 r.), starszy syn Wilhelma Zdobywcy, zbuntował się przeciw ojcu, chcąc go zmusić do odstąpienia mu księztwa. Po zatargach o koronę angielską, z Wilhelmem Rudym sw^roim bratem, brał udział w pierwszej wyprawie krzyżow^rej i odznaczył się świetnemi czynami, a powróciwszy musiał bronić swego księztwa, przeciw drugiemu bratu Henrykowi, który nastąpił po Wilhelmie Rudym, Zwyciężony w bitwie pod Tinchebray, r. 1106, i wzięty w niewolę, umarł roku 1134, w zamku Cardiff, po 28 latach niewoli,    . L. R.

Robert, król Szkocyi, ob. Bruce.

11

ENCYKLOPEDYJ* TOM XXII.