page0776

768

skupach Wschodu, pod juryzdykcyią patryjarchy antyjocheńskiego, którzy opóźniali się z przybyciem. Piętnaście dni już upłynęło od dnia 7 Czerwca, i biskupi zgromadzeni w Efezie w liczbie dwóchset, domagali się otwarcia soboru, zwłaszcza że kilku z pomiędzy nich już poumierało. Pierwsze posiedzenie odbyło się dnia 22 Czerwca. Nestoryjusz protestował przeciw otwarciu, równie jak komisarz cesarski. Biskupi wszakże w liczbie dw^róchset zebrani w kościele N. Panny przystąpili do czynności. Przeczytano szereg aktów i listów Nestoryjusza, Cyrylla, Celestyna. Następnie czytano wyjątki z Ojców Kościoła, wyrażające niezmierną wiarę w zjednoczenie osobiste dwojga natur w Jezusie Chrystusie. Przeczytano dwadzieścia jeden ustępów z kazań Nesto-ryusza. Sobór złożył z urzędu patryarchę. W skutek sprawozdania Kandy-dyana, cesarz ogłosił postanowienia soboru przeciw Nestoryjuszowi za nieważne, nakazał wznowid rozprawy o przedmiotach będących w sporze, zabraniając biskupom, przed zakończeniem wyjeżdżać z Efezu. Dnia 10 Lipca przybyli legaci papieża, Arkadyjusz i Projektus biskupi i Filip, kapłan; mieli wprowadzić w wykonanie wyroki poprzednio Tuż wydane przez Celestyna przeciw Nestoryjuszowi. W razie gdyby sobór już zakończył prace, mieli roztrząsnąć jego postanowienia, zatwierdzić jeżeli uznają za usprawiedliwione, i we wszystkiem zgodzić się z Cyryllim. Legaci zatwierdzili wnioski, oraz złożenie Nestoryjusza z urzędu. Dnia 17, na piatem posiedzeniu, Cyrylli oświadczył że wyklina Ary ;usza, Apollinaryjusza i wszystkich innych herezyarchów, równie jak Nestoryjusza. Zgromadzenie wyłączyło przychylnych ostatniemu, oraz patryarchę antyocheńskiego i trzydziestu trzech jego biskupów od społeczności Kościoła; a zarazem odrzuciło błędy Pelagijusza. Dnia 22 Lipca przeczytano skład wiary soboru nicejskiego, z którym Efeski wynurzył zupełną zgodę i zabronił układać nadal nowy symbol. Sobór Efeski wyrażając wiarę swą w zjednoczenie hypostatyczne, zatwierdził przedniejszy dogmat wiary przyjęty przez wszystek Kościół. — Na czwartym soborze Cfiatcedońskim r. 451, za papieża Leona Wielkiego sześćset trzydziestu biskupów wyklęło herezyję Eutyehesa czyli Monofizytów, przyznających w Chrystusie jednę naturę. Powszechny ten sobór odbył się za cesarza Marcyiana, i przyjął jako prawdziwe wyrażenie wiary list papieża Leona I do Flawijana w przedmiocie tajemnicy wcielenia i dwojakiej natury Syna Bożego. Na soborze chalcedońskim przyznano patry-arsze Konstantynopola pierwszeństwo zaraz po rzymskim, a przed alexandryj-skim, antyocheńskim i jerozolimskim.—-Piąty sobór powszechny, a drugi Konstantynopolitański (r. 553) odbył się pod papieżem Wigilijuszem i cesarzem Ju-stynijanem I; na nim stu sześćdziesięciu pięciu biskupów oświadczyło się przeciw trzem rozdziałom Teodora z Mopsuestu (ob. Trzy rozdziały). — Szósty sobor powszechny, a trzeci Konstantynopolitańęki (681 r.) za cesarza Konstantyna Pogonata, pod prezydencyją legatów papieża Agatona, w obecności 189 biskupów, zatwierdził dogmat katolicki przeciw herezyi Monothelitów.—Siódmy sobór powszechny, a drugi Nicejski (r. 787) za Adryjana I papieża i Konstantyna VI cesarza, zwołany na prośbę cesarzowej Ireny i św. Tarazyjusza patryarchy. Dwaj posłowie rzymscy tu przewodniczyli trzystu pięćdziesięciu biskupom i potępili herezyję Obrazobórców.— Ósmy sobór powszechny, a czwarty Konstantynopolitański (r. 869), za papieża Adryjana II i cesarza Bazylego Macedońskiego, w obecności dwóchset biskupów, usunął Focyjusza z godności patryarchy, a przywrócił na nią Ignacego. Grecy nie uznają tego soboru za powszechny.—Dziewiąty, dziesiąty, jedenasty i dwunasty sobory Lateraneńskie, a mianowicie pierwszy (r. 1118), pod papieżem Kalixtem II za czasów cesarza