page0982

974

Starek

oficerami franenzkimi, zajmował się szczególniej sprawami towarzystwa Wolnych Mularzy. W roku 1763 i 1765 odbywał podróże do Anglii i do Francyi i został tłomaczem rękopismów wschodnich w biblijotece królewskiej w Paryżu, z płacą tysiąc liwrów. Ten urząd i częste stosunki z osobami najznakomitsze-mi w Paryżu, ściągnęły nań podejrzenie, że przeszedł na wiarę katolicką i zbliżył się z jezuitami. W r. 176B będąc jeszcze w Paryżu otrzymał od uniwersytetu w Getyndze stopień magistra, i tegoż roku został Konrektorem gimliazy j urn protestanckiego w Wismarze. We dwa lata później interessa prywatne powołały go raz jeszcze do Petersburga. W r. 1769 był mianowany nadzwyczajnym professorem języków wschodnich w Królewcu, gdzie wydał tom I dzieła Commenfationum et obserrationum philologico-criticarum. W r. 1770 został drugim predykantem nadwornym, a r. 1773 professorem teologii. Otrzymał stopień doktora, napisawszy rozprawę: De usu antiquovum cersicoram Seripturae sacrae interpretationis subsidio. W r. 1775 wydał dzieło: He-phaesmn, które wywołało Anti-Hephaestiona i Listy o Hephaesfyonie. Teraz protestanci więcej jeszcze uważać go zaczęli za odstępcę, i na jego kry-ptokatolicyzm powstawali szczególniej Gedicke i Biester i inni zwolennicy sekt nco-filozoficznych i racyjonalistów W roku 1777 po siedmioletnim pobycie w Prussiech, Starek znużony ustawicznemi pociskami przeciw sobie, wyjechał do Mitawy, w Kurlandyi, i mianowany professorem filozofii w tamecznem gi-mnazyjum. Wydał Apotomję Wolnych Mularzy (Berlin, 1778), Hisloryję Kościoła chrześcijańskiego w trzech pierwszych wiekach, (tamże, 1779, tomów 3), Szczere uwagi nad Chryslyjanizmem, (1780). Wydział teologiczny w Halli, zabronił drukować ostatniego dzieła* wydawca udał się do króla, który pozwolił na druk. Wszystkie te pisma wzmocniły bardziej przekonanie przeciwników, ze Starek należy do towarzystw tajnych i w ścisłych zostaje stosunkach z Kościołem katolickim. Pomimo takich podejrzeń, Starek w r. 1781 był naznaczony pierwszym predykantem dworu, i członkiem konsystorza w Darmstadt. Jego nieprzyjaciele, zwłaszcza wydawcy berlińskiego Przeglądu miesięcznego, Gedicke i Biester, coraz bardziej rozjątrzeni przeciw niemu, otwarcie nań powstawali r. 1786 za kryptokatolicyzm. Dotąd Starek zachowywał głuche milczenie na wszystkie pociski, teraz nalegany ze wszech stron aby się bronił, wydał r. 1787 we Frankfurcie, we dwóch tomach, dzieło: o Kryptokatolicyzmie, prozelityzmie, jezuityzmie, spólnictwie z towarzystwami tajnetni. Sprawa Więc stała się publiczną; pisano za i przeciw Starckowi; Eliza von der Recke broniła go. predykant kurlandzki Werth powstawał na mego Starek gdy sic sposobność nadała, występował w obronie Kościoła' i instytucyj katolickich. Cierpliwie znosił niełaskę filozofów” życzliwość ludzi powabnych i uczonych, tak katolików, jak samychże protestantów* wynagrodziła mu sowicie nieprzyjemności. Dwór darmsztadzki wysoko cenił jego szlachetny charakter, i wielki książę r. 1811 mianował go baronem. Umarł Starek roku 1816, w 76 roku życia. Dopiero po jego śmierci przekonano, się że dnia 8 Lutego 1766 r. przeszedł na wiarę katolicką w kościele świętego Sulpicyjusza w Paryżu. Starek w literaturze rozwinął czynność nadzw-yczajną, b.ył spółpracownikiem kilku słowników historycznych, tudzież dziennika Eudemonija; wydał niemało dzieł, oprócz powyższych: Biesiada Theodula czyli o zjednoczeniu różnych towarzystw religijnych chrześcijańskich, ( TheoduLs Gaslmahl) we Frankfurcie 1809. Dzieło to miało siedm wydań, ostatnie r 1828, tłomaczył je na francuzki ks. Kentzinger. Ostatniem dziełem Starcka był Tryumf filozofii w ośmnastyrn wieku, głównie skierowa-