scandjvutmp12d01

292

gniewanie się i urażenie lada czćra, źródło codziennych uciech i zmartwienia. Galien nazywa taki charakter wyrazem o^Wvpov co znaczy ostry, cierpki5 charakter zaś raęzki oznacza imieniem OvuaSt]Q czyli mężny, który jest więcćj wspaniały, wzniosły, dumny, a tern samem okazuje wielką tęgość organiczną, którćj nie lada pocisk razić może.

ROZDZIAŁ CZWARTY.

O CHOROBACH DZIEWIC I O ICH LECZENIU.

Z tego co poprzedziło, pokazuje się widocznie, że płeć żeńska, a mianowicie dziewice, najdelikatniejszą są częścią rodu ludzkiego, źe blisko dwa razy więcej słabościom, niż mężczyźni podlegają, jak mówi Vau Helmont: Fe mina omnem bis patitur morbum.

Większa część pisarzy, zwracając jedynie uwagę na funkcyje macicy, wyrzekli z arabskieiui lekarzami, że ten organ jest źródłem wszystkich chorób kobiecych. Uterns sexcentarum aerumnarutn causa et omnium murborum in muliere, powiada również Hipo-krates (1). L resztą, organ ten wiele ma sympatyi (2) z głową, żołądkiem i niemal ze wszystkiemi iuneini częściami ciała. Wynika stąd, mówi Baillou, że jeden tylko upatrywano na jego uleczenie środek, to jest spółkę lub małżeństwo, które mówiono, usunąć może wszystkie choroby panien, i powtarzano z Platonem, że macica nienasyconćm, poźądliwem jest zwierzęciem, S,wov ś?.idur]Ttxóv.

Bez wątpienia, miękka i wilgotna kompleksyja dziewic, czyni je zwykle nader słabemi i delikatuemi; tkanka ich ciała, prawie gęb-czasta lub nie dosyć ścisła, nie mająca jeszcze należyjćj tęgości, czyni je czułemi, niezdolnemi stawić opór mocnymwrażeniom, a stąd fizycznemu i moralnemu zainięszaniu. Każde wrażenie, silne sprawia skutki w tak delikatnćm ciele; działa ono szczególniej na układ nerwowy, dla którego jeszcze w młodym wieku wszystko jest nowe, i który nie przywykł jeszcze do umiarkowanego opierania się

(1)    De locis in homine.

(2)    Gdyby kto sądzić miał, ze wielką rolę przypisujemy draźliwości macicy, przytoczylibyśmy Tabulae neruorum uteri, Fred. Tiedemanna, w Heidelb. 1822 in fol., i prace Hallera, Waltera, Will. Huntera i t. d. w tym ważnym przedmiocie.