scandjvutmp14b01

291

czegozby więc murzyni, tak znikczemnieni. tak źle żywieni, i ładnego nie odbierający wychowania, nie mieii bardziej jeszcze uledz zmianom w swej postaci, nadewszystko gdy pozostawieni od małego w dzikiem ubóstwie, dopuszczają się wszelkiego rodzaju zbe-stwień i przekrzywienia? Przeciwnie ci co do wewnętrznych domowych posług w kolonijach staranniej bywają wychowani, lepiej żywieni i karniej utrzymywani, ci mówię nierównie bywają kształtniejsi. Lecz gdyby ta przyczyna mogła być uważana za gruntowną, tedy wypadałoby również zastosować ją i do innych dzikich ludów; a jednakże te nie mają składu Murzynów, chocby nawet obok siebie w jednakow ych okolicach żyły, jak to widzimy na wyspach południowego morza.

Wiadomo ze czarny kolor Murzyna ma swe źródło w siatkowej tkance Malpighiego, tuz. pod naskórkiem się rozciągającej. Naskórek ten jest zgęstnieniem kleistej wilgoci tegoż anatomisty, która bezustannie wypaca się przez drobne otwory błony naczyńkowej i tworzy ową czarniawą oleistą maż, która się sączy po całej skórze Murzyna. Kolor ten, na nowourodzonym Murzynku, w słabym dopiero, żółtawym zjawia się cieniu, z czasem brunatnieje, a w dojrzałym wieku staje się ciemno czerwonym, połyskownym, nakoniec zaczyna niknąć, płowieć w wieku zgrzybiałym, gdy na włosach okazuje się siwizna. W chorobach Murzyn zmienia kolor; jak biały blednieje, tak czarny kolor Murzyna na śniady się zamienia. Lubo nie wszystkie rasy murzyńskie równo są czarne, w ogólności jednak w każdym odcieniu kolor najciemniejszego i najzdrowszego ciała najdzielniejszej, najczyuniejszej jest oznaką duszy. Bruuatnawi w kasztanowaty kolor wpadający, pospolicie są słabowici i wyrodzeui.

Kolor Murzynek zwykle mniej ciemny niz kolor ich mężczyzn. Europejscy koloniści umieją bardzo dobrze rozeznać po kolorze silnego i zdrowego Murzyna, najmniejsza bowiem słabość zmienia czystość jego hebanowej barwy. Zagojone blizny na ciele nigdy nie odzyskują właściwego, czarnego koloru; pozostają zwykle si-wawe.

Gdy się Murzyni zagrzeją, skóra na ich ciele okrywa się także czarniawym, tłustawym potem, który smoli bieliznę i zwykle wyziewa nieprzyjemną woń poru. Nie daje się czuc podobna woń od Ka-