scandjvutmp16301

346

niej staje się bożkiem; do jakiego/, to stopnia dochodzi wtedy złudzenie i szał uroczej roskoszy, i jak w tych niewymownych zachwy-ceniach tajemnic i przywidzeń, podczas których oddycha się nieśmiertelnością. jak mówię wtedy udziela się życie nowój istocie! Tak jest, w kraju bezbożnych, mówi pew ien poeta, sama miłość kazałaby oddawać cześć bóstwu (1). Cała dusza pogrąża się w morzu szczęśliwości, a jeżeli po chwili zachwycenia w padnie w tejemną niemoc, jeżeli niedawno upojony szczęściem bożka, uczuje się wkrótce zniżonym do stanu zwierzęcia, będzie to skutek owego przekazania swego życia, które jest zapowiedzią śmierci.

....... Meilio de fonte leporum

Surgń amari aliquid quod in ipsis floribns angit.

Pomijając skłonność która powszechnie pociąga płeć jednę do drugiej, zapyta się może kto, dla czego to kobićta, mniej od wielu innych piękna, wielkie sprawić może wrażenie na mężczyźnie i więcej się mu nad inne spodoba? Nie jedna także kobieta przekłada mężczyznę który ją uwielbia, nad innego który nad nią panuje. Słaba lubi silną podporę, mocna szuka uległego niewolnika.

Nie piękność więc ani szpetność skłania częstokroć dwie osoby do wzajemnej miłości, ale pewna harmonija odpowiedniej nierówności. Czyliż bowiem nie widziano kobiet, które pomimo że były brzydkie, niekształtne a uawet upośledzone na umyśle, a przecież tak da lece zdołały oczarować miłość pięknego, bogatego iświetuemi przymiotami obdarzonego mężczyzny, iż zawartego przez nie, nad wszelkie spodziewanie, małżeństwa, nie mogły pojąć ani wytlóinaczyć sobie rywalki dumne urodą, dowcipem, talentami i bogactwem? Otóż cud, a którego następujące jest tłumaczenie.

Mężczyzna, rów nie jak kobieta, nie lubi widzieć się przyćmionym; mężczyzna lęka się panowania żeńskiego tyrana, aż nadto dumny swemi wdziękami, blaskiem swych bogactw, aż nadto może wyższy zaletami rozumu lub dzielnością charakteru, nie chce przyjąć podrzędnej roli. Przeciwnie, jaka to roskosz dia szlachetnej, czułćj duszy gdy może ofiarować miłość i majątek osobie skromnych zalet upośledzonej w oczach wielkiego świata! Jakiejże wtedy delikatności jakićj wdzięczności spodziewać się może w nagrodzie od czułego

(i) Rochester.