scandjvutmp9f01

152

Dumny i obojętny na swoje przeznaczenie jeniec wojenny, daleki od uciekania lub skracania dobrowolną śmiercią przygotowanych dla siebie męczarni, okiem pogardy spogląda na wszelkie do nich przyrządzenia: niewzruszony, nie okazując nawet zmiany na twarzy, ani schylając zwycięzkiego niegdyś czoła, spokojuie pozwala przywiązać się do pala. Wtedy dopiero, kobićty, dzieci, wojownicy, wszystko zażarte jak furyje piekielne, rzuca się na tę nieszczęsną ofiarę, szarpie ją sztukami, wyrywa ciało, wyszukuje wszelkich sposobów jakie tylko piekielna, okrutna złość nastręczyć jest zdolna, żelazo, ogień, wszystko tam bywa używane, wszystkićm przedłużają się na kilka dni wyrafinowane, barbarzyńskie męki, aby zwalczyć i upokorzyć upór i żelaznej wytrwałości odwagę jeńca. Lecz ten mężny nieprzyjaciel na większe jeszcze przy takićj wściekłości zdobywając się siły duszy, odpowiada swym katom szyderstwem i dziką ironiją. „Mścij się lepićj, poznaj moję stałość; pożarłem ja twych ojców, zjadłem ich mózg, i ja także skakałem z radości; i ja słyszałem krzyki boleści twych braci, szarpałem ciało twych rodziców, i długo w niem smakowałem. Wyzywam cię, próbuj, czy zwyciężysz moje męztwo; słuchaj hymnu śmierci i ostatnich pieśni mego tryjumfu, w pośród twych tortur i stosów; tak, umieram zwycięzko, a twoje okrucieństwo okryje mnie wieńcem sławy (1).“

Zdziwieni widokiem takiej stałości, która zdaje się przewyższać w'rodzone siły, niektórzy autorowie tych opisów mniemali że tkanka skóry Amerykanów i ich konstytucyja ciała, czynią ich rnnićj od innych ludzi czułemi na boleść, a nawet widzieli częstokroć jak ci ludzie wytrzymywali najokrutniejsze operacyje chirurgiczne bez zmarszczenia oka (2); lecz jeżeli to prawda że dzikie życie zahartowywa do znoszenia przykrych zmian powietrza i bólu, jeżeli czyni ciało mniej czułem na wrażenia, tedy jednak przyznać trzeba, że taką odwagę utrzymać tylko może natężona dzikość lub uporczywa, nieugięta duma.

(1)    Don Antonio UIloa_A Sotic, Americ., p. 313.

(2)    Czytaj. De la Potlierie, Uist. t. II. p. 23T i t. III. p. 481; Colden, On five nations* t. I. p. 200; Lahontan, Toyag. t. i. p. 236; Hennepin. Moeurt des saucages , p. 64; Du-tertre, AntiUt. II. p. 405, i t- d .