scandjvutmp1ca01

449

wyniszczy (l). Nic bowiem bardziej nie upadla serca i nie odejmuje męztwa jak nadużycie płciowych roskoszy. Ile wstrzemięźliwość czyni dzielnym układ nerwowy i włókna muskularne, jak to widzimy na najgorętszych czworonożnych zwierzętach, w czasie ich płciowego popędu, tyle częsta utrata nasienia, wyniszcza i osłabia najsilniejsze zwierzę. Widzimy jak jeleń traci rogi i lenieje po odbytćm bekowisku; posępnemi się stają i pierzą się ptaki, łysieje i pochyla się człowiek; więdną wdzięki kobiety, podobnie jak zioła schną i żółkną po okwitnieniu i wydaniu owocu; wszystko nakoniec niszczeje i umiera, tein prędzej im więcój przekazało życia swemu potomstwu, lub zmarnowało go w próżnych roskoszach.

Rozwiązły więc człow iek jest upodloną, nieudolną w swej przedwczesnej starości istotą: czuje on swoję moralną i fizyczną niedołę-żność; gdy siła nerw ow a czyli siła czucia w yczerpaną zostanie w rozkoszach miłosnych, wtedy już mózg nie jest zdolny do myślenia, a muszkuły nie mają mocy do silnych ruchów. Taki to stan zniewie-ściałćj miękkości uważali starożytni szczególniej w młodzieży oddającej swe ciało haniebnej frymarce, takimi byli subacti u Rzymian, lub (takOdxoi u Greków. Nie natura to czyni ludzi takimi, mówi Coe-lius Aurelianus, (2) lecz oni sami; wyzuwszy się z wszelkiego wstydu, oddają indebitas partes obscoenis usibus. Opatrzność boska naznaczyła każdej części ciała właściwy cel, a tym czasem nie wszyscy na tćm jej rozporządzeniu przestają. Tacy mężczyźni jak owi zepsuci Sardanapale, przybierają nie tylko obyczaje, ale nawet suknie kobiece: takto rozpusta poniża rozum. Temu to odraźliwemu, złośliwemu znikczemnieniu ducha przypisuje Soranus spodlenie charakteru. Kobiety sodomnice (tribades), mówi on, nie tylko chuciom mężczyzn ale i niewieścim dogadzać mogące, przekładają uciechy z w łasną płcią i z podobną jak mężczyźni, uganiają się pożądliw ością za młodemi dziewczętami, aż nareszcie nie dosyć już doświadczając erotycznego szału, szukają innych sodomnic, ktoreby im udzie-

(1)    Duos solos enotioribut veniet donatos constant qui se, quo faciliut eiperttt culpae os tender ent, impudicos probuoerant Swetoniuaz, inUomiłiuno, cap. \.Cesoninus vitiis protectus cif, łunquum ilto foedissimo coetu passus muliebria. Tacyt. Annal. lib XI. Swetoniuiz, in Nerone, cap. XXIX.

(2)    Morb chronię, lib IV. cap. IX.

Virej, Hist. Nat. T. IL

57