tpn 1 22485801

l. kkzywicki: charakterystyka fizyczna ludności zirm polskich 537

rozmieszczenie tego wskaźnika według powiatów; obrachunek sam oparty jest na liczbach jednego tylko roku, przyczem materyał, zaczerpnięty u Snigirewa, nastręcza moc wątpliwości. Rzut oka na tę mapę przekonywa, że powiaty, mające najniższą wartość dla Wp, tworzą dzielnice wyraźnie się wyodrębniające.

Jedna z tych dzielnic trzyma się, od Warszawy w górę rzeki, brzegów Wisły oraz środkowego Bugu. Wogóle cała przestrzeń pomiędzy Wisłą a Bugiem przedstawia część Kongresówki, względnie przedstawiającą najujemniejsze kształtowanie się klatki piersiowej w wieku lat popisowych. Wskaźnik piersiowy wynosił w powL mińskim 51*1, garwmlińskim 507, puławskim 50 5, janowskim 511, a pas ten przerzucając się na drugi brzeg Wisły ujawniał obecność swrnją w pow. kozienickim 511, radomskim 516, opatowskim 515, sandomierskim 408, stopnickim 51'6 i kieleckim 50 7. Warto zaznaczyć, że powiaty, dla których W. S. w^r wieku dojrzałym rażąco odskakiwał od wielkości obliczonej dla lat poborowych (puławski, poniekąd sto-pnicki), leżą właśnie w tej sterze. Od Wisły ciągną się pasy na wschód, z tern ujeinniejszą wielkością dla Wp, im powiat bliższy jest Bugu: jeden z nich obejmuje powiaty: radzymiński 502, węgrowski 51'4. siedlecki 51'4, sokołowski 408; drugi, zwłaszcza upośledzony, zawiera powiaty: lubartowski 403, lubelski 409, włodaw⁷-ski 49 6; w końcu trzeci — pow. zamojski 51 1 i hrubieszowski 511. Pomiędzy tymi pasami znajdują się powiaty, dostarczające dla Wp większej wartości: konstantynowski 52 8, łukowski 51^-9, bialski 51*8, radzyński 52 0, krasnostawski 53.0, biłgorajski 522, tomaszowski 521, chełmski 52 0.

Druga dzielnica, przedstawiająca niższe wartości dla Wp, idzie od Warszawy mniej więcej wzdłuż kolei w arszawsko-wiedeńskiej aż do granicy, z przerwą w pow^r. noworadomskim, a więc obejmuje okolice Kongresówki najbardziej przemysłowe, a doszedłszy do granicy, przechodzi na ościenne pow . gub. kieleckiej. ^Nastręcza się przypuszczenie, iż w tern obniżeniu wskaźnika piersiowego ujawnił się wpływ otoczńnia fabrycznego, acz trudno pogodzić się z przypuszczeniem, iż to otoczenie już w r. 1875 zdołało wywrzeć takie skutki ujemne. Należą tu powiaty: warszawski 501, błoński 51'4, sochaczew-ski 511, łowicki 514, brzeziński 51^-2, łódzki 510, łaski 51'7, piotrkowski 5P3, noworadomski 522, częstochowski 51'5, będziński 5P4, olkuski 50'1, włoszczowski 51 1. Powiaty leżące pomiędzy tym pasem a Wisłą, a należące w⁷ ogóle do rzędu bardzo niskorosłych, a w każdym razie do niższych, odznaczają się wcale wysokim Wp, co świadczy, że niskiego w^zrostu, im właściwego, niepodobna kłaść na karb wątłości organizmu lub jego niedorozwoju. Są to: miechowski