tpn 1 22486801

l. khzywicki: charakterystyka fizyczna ludności ziem polskich 647

Grupy powyższe wykazują dość znaczną jednostajność, co świadczy, że składają się w znacznej mierze z tych samych składników. Wchodzi do nich tylko co wskazany przy rozbiorze tablicy poprzedniej krótkogłowiee, mający szerokość czoła 110 mm., jakoteż i typ o szerokości czoła 113 — 115 oraz powyżej 120 mm., naturalnie w osobie okazów niskorosłych. Ale jest to rzecz drugorzędna. Chodzi nam bowiem o typy, właściwe jedynie świeżo rozpatrzonym grupom. Już w tekście, w który zaopatrzono tylko co przytoczoną tablicę, zaznaczyliśmy dwa ogniska wzrostu: jeden około 1610—1640 mm., drugi nieco poniżej 1600 mm. Są to dwa. typy poszukiwane. Wyodrębnienie jednak ich dokładne jest sprawą trudną: przenikają siebie nawzajem, a nadto ogniska szerokości czoła dla obu leżą w obrębie 105—108 mm., może niższy z nich ciąży ku 105 —107 mm., wyższy ku 107—108 mm. Dlatego musimy poprzestać na wyodrębnieniu u^Tzględnem, jakie otrzymaliśmy, zbierając pospołu osoby, mające szerokość czoła wskazaną, według barw oczu i włosów:

l. khzywicki: charakterystyka fizyczna ludności ziem polskich 647

czaszki

~3

•O

ja

o

O

N CS) W o

’c?*o

■” -GO

5 o

g

•P. o

ci Łh

c c;

twarzy

o

ae

3

bo

ci*

GQ Wg'

Wtw Wn

mm.

mm.

1.    Blondyn (L = 7) (p J. C.)

2.    Szatyn błękitnooki (L=15) Szat) u średniooki (L = 7)

187 153 557 107 108 139

1831151 183 151

553

553

105 107 105-107

135

137

131

117

117

1618

1581

1581

1690 82’6 816

P3'8

870

82-2 854

I

709

648

662

W tem wyodrębnieniu rzeczą zasadniczą jest różnica wzrostu, skojarzenie barwy o tyle jest doniosłe, iż wykazuje jako typ roślejszy ciąży ku jasnym pierwiastkom barwy, niższy — ku ciemnym, w istocie rzeczy barwa jest dość chwiejna. Ale i w przytoczonych szeregach oba te typy przenikają siebie nawzajem, nadto typ roślejszy wchodzi w skład grup, nawet mających wzrost powyżej 1650 mm., w kierunku ku wyższym wskaźnikom głównym, niższy zaś wykazuje obecność swoją w grupach w obrębie wskaźnika głównego 78—84 (między innymi pomiędzy niskorosłymi blondynami pośredniogłowymi). Ten typ niskorosły wyróżnia się zwłaszcza niskim obwodem czaszki i dzięki temu rzuca się w oczy od razu, w krańcowych swoich wyrazach, podczas rozbioru szeregów. Korzystamy z tego dla lepszego uwydatnienia ]ego cech. A mianowicie, zbierając w obrębie wskaźni'