scandjvutmp4d01

47

ociężały, obżarty, umysł jego jest nieczynny, tępy, zimny, niezdolny do długiego wrażenia. Młodość podobna jest zawsze do temperamentu krwistego, który jest zawsze żywy, rześko-rucliawy, zmienny, nieinteresowny, skłonny do roskoszy i dogadzania zmysłowości, wesoły, gadatliwy, chciwy i równie jak młodość rozrzutny. Wiek męski przyrównywają do temperamentu żółciowego, który bywa gorącym, jędrnym, porywczym, gniewliwym, przdsiębierczyra, namiętnym; uczucia i myśli jego są dumne, wzniosłe. W wieku dojrzałym i na starość nabywamy temperamentu melancholicznego, w którym wszystkie poruszenia są ciężkie, muszkuły suche, tęgie, żądze powściągliwe, chęci rozważne, charakter roztropny a nawet zwodniczy, umysł posępny, ponury, skryty, ostrożny, przezorny i niedowierzający; a tak temperamenty oznaczają postęp wieku. Człowiek temperamentu limfatycznego ma ciało zsiadłe, tkankę naczyń-kową nabrzmiałą, białą, gębczastą, pełną tłuszczu i limfy. Człowiek krwistyk ształtnćj i miłej bywa postaci; jego cera pospolicie jest żywa, delikatna, charakter czuły, ale niestały. Żółciowego ciało bardziej jest suche; cera jego bywa brunatna; kształty ciała są ostre, wydatne; skład mocny, męzki, dzielny i pełen ognia. Melancholiczny obdarzony konstytucyją chudą, suchą, wytężoną, kolor jego twarzy śniady, charakter uporczywy, skąpy, zdolny panować swym namiętnościom dla osobistćj korzyści.

Uważano także że każdy wiek wywiera szczególny wpływ na jaką żywotną część ciała. W wieku dziecinnym wnętrzności, tkanka komórkowa i mózg mają przewagę nad innemi organami: stąd to dzieci podlegają bólom głowy, odęciu brzucha, gruczołom i t. p. W wieku młodzieńczym tkauka naczyńkowa arteryjalua góruje nad funkcyjarui innych części ciała, co ją czyni podległą krwiotokom, chorobom pochodzącym ze zbytku krwi i przepełnienia wilgoci, tudzież przypadłościom zapalnym, jak np. zapaleniu płuc, krtani i wielu przypadłościom zależącym od wyższych organów ciała. Wiek męzki przedstawia układ muszkularny, wątrobowy i płciowy w stanie czynności wyższćj uiż we wszystkich innych częściach ciała; dla tego tćż skłonnym bywa do gorączki, cholery, kolek, i do innych chorób pochodzących ze zbytniej draźliwości we wnętrznościach i płciowych częściach. W starości następuje zmniejszenie

9

Virtj, Hist. NatTom I.