51
i nadaje mu czerstwiejsze zdrowie; Wszelako zachodzi przy tem obawa, aby przez to nie stężała tkanka komórkowa, skąd nabićra skóra fijałkowego koloru i dziecię umiera. Zamiast zachwalania tego zwyczaju i zamiast przygan sztuce lekarskiej, J. J. Rousseau wię-ksząby uczynił przysługę, gdyby lepiej był badał własności naszego składu ciała.
Powijaniem ściskają się piersi dzieci, co je do suchot usposabia. Ściśnienie podbrzusza i objętych niem wnętrzności przeszkadza wolnemu trawieniu, skąd wynikają zatkanie, zamulenie, zepsucie krwi, pierwsze główne przyczyny skrzywienia kości pacierzowych. Kiew, zbyt w ciele ściśnięta, bije do mózgu, sprawia w nim konwulsyje i napady wielkiej choroby. Pieluchy męczą nas i szpecą; przymuszone położenie jest dręczącein, wprawia w odrętwienie organy, nabawia boleści, zmusza dzićcię do gwałtownego szamotania się, a przez to dostaje ono częstokroć kiły, lub wyciąga sobie ze stawu jaki członek. Powijanie więc jest nierozsądnym, okrutnym zwyczajem, który nic dobrego a wiele złego pociągnąć za sobą może. Czy dzikie narody i zwierzęta powijania nie znające, mnićj od nas są kształtne? Azali między psami, kotami, owcami, końmi, kurami, kanarkami, znajdujemy garbatych, kulawych, skrzywionych, jak między powijanymi, ludźmi? Azali to skrępowanie wszystkich członków, ten bolesny przymus, nie podraźnią charakteru na całe życie, zaczynając od zadania mu gwałtu i nauki niewoli?
Przy narodzeniu dziecięcia następuje zmiana obiegu krwi; kichania wzdymają piersi, wypychają kleistość z nozdrzy i wprowadzają do płuc powietrze. Idąca do nich krew nasiąka powietrzem, wraca się do serca żyłą płucową, i potćm rozchodzi się po całćm ciele przez wielką żyłę pulsową i jej rozgałęzienia. Przed tą epoką, krew szła wprost z prawćj do lewćj komórki serca. Wszakże ten kierunek krążenia krwi nie zmienia się nagle, ale, w miarę udoskonalenia się płodu, stopniowo się przygotowywa.
Rodzące się dzićcię ma jeszcze kości chrząstkowate, członki drobne, ciało miękkie, galaretowate, wilgotne; naczynia w niem są wielkie, obszerne, nerwy jego okazują się grube, mózg znacznej objętości, brzuch nadęty; tkanka komórkowa ogarniająca organy, wielka, gębczasta, wypełniona łimfą; jego gruczoły są nabrzmiałe,