scandjvutmp6901

98

druje ku cieplejszym okolicom południowym (1), kiedy tymczasem żaden lud dobrowolnie się nie przenosi w kraje bliskie biegunów? Toż samo zjawisko uważano w północnćj Ameryce. Bez wątpienia wrodzona to jest człowiekowi chęć dążenia do życia w błogich, żyznych krajach, które ogrzewa słonce, lecz i to zdaje się pewna że i zimne kraje od dawna zostały zaludnione, że rasa ludzka przeniósłszy się tam kiedyś założyła kolonije. Któż to mógł zmusić ludzi aby osiedli w przykrych klimatach, kiedy było zaw\sze dosyć niezamieszkałych gruntów' w umiarkowanych okolicach? To rozproszenie ludzi po całej kuli ziemskićj, o którein nic pewnego powie-dzićć nie może historyja, zdaje się odnosić do głębokiej starożytności, gdyż jak widzimy, wpływ klimatów wydatne wycisnął na rasach ludzi piętna: dowodem są tego Murzyni i Laponowie.

I tak śmiali mieszkańcy Północy, posunąwszy się z bronią w ręku ku zwrotnikom, łatwo zwyciężyli spokojnych południowców, i przywłaszczyli sobie u nich rządy. Wszystkie ludy rasy mongolskiej, pozaprowadzały je w’edług swego wojskowego wzoru. Grunt i uprawiający go podzieleni zostali na lenności i rozdzieleni między wojowników; większe działy dostały się dowódzcom, a wreszcie największe chanom, tak iż każdy stał się nieograniczonym pauem ziemi i zamieszkujących ją ludzi; ale ci właściciele byli podlegli władz-cy który im ponadawał te lenności; winni mu byli wierność , hołd i posłuszeństwo. W stanie cywilnym zatrzymano ten sam porządek i podobne formy co w stanie wmjskowym. Taki był początek ustanowienia feodalności: jest to stałe wmjsko wprowadzone w ciało narodu. Lud jest poddanym, przywiązanym do skiby; żyje on i pracuje dla wyżywienia swych panów.

Zacząwszy od panowania cesarza Aleksandra Sewera, Istniały w państwie rzymskićm wojskowe beneficyja. Dobrze rozróżnione godności u Meksykanów oznaczały pewny rodzaj stanu czyli feodai-nego rządu. Rolnicy przywiązani do skiby, bywali sprzedawani

(i) Były niegdyś wędrówki ludów w Meksyku; Toltekowie najpierwej się tam zjawili w 648 r. Chichimekowie w 1170. Nahualtekowie w 1173. Akolhuesowie i Mlekowit vr 1196. Toltekowie wprowadzili z sobą uprawę kukuruzy i bawełny, pobudowali piramid}', pozakładali drogi; mieli rok słoneczny dokładniejszy niż u Greków i Rzymiau. Wędrówki ludów amerykańskich odbywały się takie z Pol nocy na Południe, zacząwszy od szóstego as do dwunastego wieku.