234
kiedy tymczasem Benna Jawanie zajmują się rolnictwem. Ci także więcej odznaczają się wzrostem, ich czoło jest wysokie, oczy roz-sunione, nos mały, rzadki zarost brody, lizyjonomija łagodna, myśląca; kolor ciała żółty, zęby od gryzienia betelu, poczerniałe, popsute.
Malaje, po większej części, bardzo czynni, śmiali, chciwi zysku, podstępni, oszukańcy, biegli kupcy, bywają meklerami i faktorami całych Indyj wschodnich, podobnie jak Żydzi w Europie, a Omijanie na Wschodzie.
Język malajski czyli djehdai, najłagodniejszy ze wszystkich języków na świecie, składa się z samych prawie samogłosek; mówią nim pospolicie na wszystkich wyspach moluckich; jego narzecza rozszerzyły się po wszystkich wyspach południowego morza i spokojnego oceanu, jako to w Nowej Hollandyi i Nowej Zelaudyi; a zatem ze wszystkich języków malajski największą zajmuje przestrzeń na kuli ziemskiej, równie jak i malajskie pokolenia. Ludy te, w miarę postępu między niemi cywilizacyi, nabywają wielkićj giętkości, przezorności, stają się zbyt czołgające, gdyż podlegają uciążliwej i naj-wystawniejszej arystokracji, jedynemu rodzajowi z istniejących u nich rządów'. Ich religiją jest bałwochwalstwo czyli fetyszyzm mało co wyższy niż u ludów murzyńskich. Polityczne ustawy Malaj-czyków są pewnym rodzajem rzeczypospolitycli zupełnie feodal-nych, i zawsze widać między niemi dwie klassy osób; szlachta składająca się z piękniejszego plemienia, gdyż to lepiej żyje i mniej wystawia się na dokuczliwe powietrze, i gmin który jest mnićj okazały.
Mieszkańcy wysp Segalijskich, blisko brzegów wschodnich Tartaryi, są silnej budowy ciała, kształtni, pojętni, ale niskiego wzrostu i bardzo kosmaci. Prawie tacy sami są mieszkańcy, wyspy Czoka, w zatoce Crillon; ich broda sięga aż na piersi; ramiona, szyja, grzbiet, kosmate jak na niedźwiedziach; lepiej ukształceni będąc od Tatarów, Manczu, Chińczyków i Japończyków, rysami twarzy podobni są do Europejczyków. Mieszkańcy wyspy Matma mają wzrost i siłę nadzwyczajną, rówmie jak na wyspie Oyalaca; najmniejsze osoby nie są niższe nad pięć stóp i cztery cale francuzkie, a wielu dochodzą pięciu stóp i jedenastu cali; ich szerokie piersi, ich silne ramiona, uda. nogi, czynią ich dla żeglarzy strasznerai. Sro-