1588093934

Zenon Ślusarczyk, Cezary Tomasz Szyjko

Tymczasem np. rząd Polski nie ma agendy zajmującej się organizacją zarządzania zasobami instytucjonalnymi państwa (administracją). Nikt nie bada struktur ministerstw i innych urzędów w stosunku do zadań, jakie te urzędy mają realizować. Zadanie takie jest przypisane konstytucyjnie prezesowi Rady Ministrów jako zwierzchnikowi całej administracji rządowej (i pośrednio, na niższych szczeblach)¹. Taki stan rzeczy powoduje duże trudności w opisie działalności administracji publicznej w Polsce, tym bardziej w aspekcie licznych reform w tym zakresie po 1989 r.

2. Aspekty podmiotowo-funkcjonalne administracji publicznej

W literaturze poświęconej zagadnieniu administracji publicznej najczęściej wymienia się takie jej cechy, jak: zorganizowanie, trwałość, celowość utworzenia i funkcji oraz jej wykonawczy charakter². Administrację publiczną ujmuje się często także podmiotowo lub funkcjonalnie. W ujęciu podmiotowym traktuje się ją jako strukturę instytucjonalną i personalną, której działanie jest ukierunkowane na realizację zadań o charakterze wykonawczym w sferze publicznej. W takim ujęciu administracja to „całokształt struktur organizacyjnych w państwie oraz ludzi zatrudnionych w tych strukturach, spełniających zadania publiczne, zbiorowe i indywidualne, reglamentacyjne i świadczące oraz organizatorskie”³.

W drugim ujęciu zwraca się główną uwagę na określoną działalność struktur administracyjnych. A więc jest to rozpatrywanie administracji z punktu widzenia wykonywanych przez nią funkcji⁴. Obecnie jednak częściej rozpatruje się administrację, łącząc te dwa ujęcia. Przykładem nich będzie tutaj definicja, która traktuje administrację jako „zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach”⁵.

Przy definiowaniu administracji publicznej akcentowana jest jej zależność od państwa i prawa. A także jej wielofunkcyjność. Do podstawowych funkcji administracji publicznej zalicza się: funkcje reglamentacyjne i policyjne (związane z zapewnieniem porządku i bezpieczeństwa publicznego), świadczeń materialnych i niematerialnych oraz wykonywanie uprawnień właścicielskich i zarządzanie majątkiem w imieniu państwa lub organów samorządu terytorialnego⁶. Zachowując trwałe związki między rozwiązaniami ustrojowymi, administracja w państwach europejskich, z racji nowych zadań, podlega zarazem pewnym przekształceniom w zakresie przedmiotowego działania, mechanizmów kontroli i granic odpowiedzialności. Zachowuje

1

   Por. M. Kulesza, 2010: Reforma administracji jest równie ważna jak finansów publicznych, „Polska”, 30-31 stycznia.

2

   Patrz: E. Zieliński, 2001: Administracja rządowa w Polsce, Warszawa; E. Ochendowski, 2004: Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń.

3

   Cyt. za: E. Zieliński, 2001: op.cit., s. 12.

4

   Por. G Rydlewski, 2006: Polityka i administracja w rządach państw członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa, s. 23.

5

   Cyt. za: H. Izdebski, M. Kulesza, 2004: op.cit., s. 79.

6

   Tamże, s. 104-120.