94
hater, wielki człowiek, mężczyzna filozof, potrafi powściągnąć swoje namiętności, poskromić swe żądze i panować nad sobą rozu-mem. Kobieta zwykle (zdarzają się bowiem wyjątki, tern szanowniejsze im są trudniejsze) mniej jest zdolna panować nad wszygtr kiein co ją dolega; zawsze się powodująca, czyli raczej dręczona czułością swej natury, zawsze jest popędliwa w swych skłonnościach; ulega raczej namiętnościom, niżeli idzie za rozumem. Dla tego to w domach obłąkanych więcćj bywa kobićt niż mężczyzn; tyle to sprawia zamięszania w ich wyobraźni żywa czułość! Kobiety nawet więcćj okazujące rozsądku i mocy, w czasach pewnego usposobienia ciała, jak naprzykład za zbliżeniem się regularnej słabości, lub na początku brzemieuuości, a nadewszystko w hyste-rycznćj słabości, podlegają mnóstwu dziwactw i osobliwszej zmienności uczuć.
ARTYKUŁ I.
Różnice między rasami kobiet na kuli ziemskiej.
Lubo zdawaćby się mogło że płeć niewieścia na takież dzielić się powinna rasy po całej ziemi jak i płeć męzka, znajdziemy jednak wielkie w piękności kobiet różnice. Na Północy zwykle więcej bywa blondynek kobiet jak mężczyzn, a świetna ich białość wpada częstokroć w ckliwość. Wszystkie kobiety krajów południowych, są to mniej więcćj powabne brunetki; lecz najpiękniejsze kobiety na całej ziemi zamieszkują umiarkowane kraje Europy i Azyi. Najpiękniejsze Hiszpanki, jak mówią, są około Kadyksu czyli w Andaluzji a najpowabniejsze Portugalki pochodzą z miasta Guimana-ens. Napotkać można ładne kobiety w różnych częściach Włoch; Sycylijanki iNeapolitankipochodzącez dawnych osad greckich, uchodzą także za bardzo piękne. Albanki kształtnej są postaci, a kobiety z wyspy Chios są nader miłe; mieszkanki Archipelagu morza egejskiego są bardzo białe, wesołe i przyjemne; oczy ich jak wszystkich Greczynek, wielkie i dziwnie piękne.
Lecz Czerkieski, Kaszemirki, Georgianki, i w ogólności wszystkie kobiety Gurgistanu, Imerycyi i okolic gór kaukazkich, są czaru-jącemi, najpiękniejszemu wzorami, jakie wydać mogła natura: wszyscy się na to zgadzają podróżni; dla tego też w krajach maho-